Hüda Huseyni
Lübnanlı gazeteci-yazar ve siyasi analist
TT

Ufukta bir Gazze anlaşması yok!

ABD istihbaratı, İsrail ile Hizbullah arasında yakın gelecekte büyük çaplı bir savaşa karşı uyarıyor. İsrail ile Hamas'ın Gazze'de ateşkes anlaşmasına varmaması halinde iki taraf arasında yakın zamanda kapsamlı bir savaşın çıkacağı ikazında bulunuyor. ABD aracılı yoğun müzakerelere rağmen Gazze konusunda ufukta bir anlaşma görünmüyor. ABD Başkanı Joe Biden ve ulusal güvenlik ekibi İsrail ve Hizbullah'ı savaşı durdurmaya ikna etmeye çalışıyor ancak şu ana kadar başarılı olamadılar.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve müttefikleri, Hizbullah'ın roketlerinden kurtulmak için ülkelerinin kuzey kesiminden kaçan 60 bin İsraillinin evlerine dönebilmesi amacıyla Hizbullah'ı sınırdan uzaklaştırmak yönünde bir iç siyasi baskı altında. Mevcut istihbarat bilgilerine erişimi olan iki üst düzey Amerikalı yetkiliye göre, hem İsrail ordusu hem de Hizbullah savaş planlarını oluşturdu ve şimdi daha fazla silah alışverişi yapıyorlar. Amerikalı yetkililer, İsrail ile Hizbullah arasındaki şiddetli çatışmanın bölgesel bir çatışmayı ateşleyerek Amerikan güçlerinin Kudüs'ün savunulmasına yardım etmek için bir savaşa sürüklemesinden korkuyorlar. Bazı Avrupa istihbarat teşkilatları ise daha dramatik değerlendirmelerde bulunuyorlar. Birçok Avrupa ülkesi ve Kanada vatandaşlarına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye ediyor, hatta Kanada vatandaşlarını tahliye etmeye hazırlanıyor. Pentagon, Amerikalıları tahliye etmeye hazır olmak için bir amfibi hücum gemisi olan USS Wasp ve 24. Keşif Birimi'nden Deniz Piyadeleri de dahil olmak üzere ABD askeri varlıklarını İsrail ve Lübnan'a daha yakın bir yere gönderdi.

Washington ve Batı'yı kaygılandıran husus, Güney Lübnan'ın başka bir Gazze'ye dönüşmesi, ardından yıkımın tüm Lübnan'a yayılması. Uydular, İsrail’in aylardır süren sınır ötesi hava saldırıları sırasında Lübnan'ın sınır köyü Ayta eş-Şaab’ın hava saldırıları ile nasıl yok edildiğini gösterdi. Köy Hizbullah'ın kalesi olarak biliniyor. Bu durum ABD'yi, İsrail ile Hizbullah arasındaki savaşın yoğunlaşması halinde Amerikalıları Lübnan'dan tahliye etmeye hazırlanmaya sevk etti.

ABD'li yetkililer, İsrail'in önümüzdeki haftalarda Lübnan'a hava saldırıları ve olası bir kara saldırısı düzenleyeceğinden giderek daha fazla endişe duyuyor. Bu nedenle Deniz Piyadeleri'nden yapılan açıklamaya göre USS Wasp gemisi, USS Oak Hill çıkarma gemisine ve amfibi hazırlık grubundaki bir başka gemiye katılmak üzere geçtiğimiz çarşamba günü Akdeniz'e hareket etti. Planlar konusunda bilgili bir ABD'li yetkiliye göre, Bir amfibi gemi ile Deniz Piyadelerinden oluşan Wasp birliği, askeri güç gösterisi yapmayı ve bölgesel gerilime karşı caydırıcı olmayı amaçlıyor.

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi ABD'li yetkililere göre, Biden yönetiminin baskısına rağmen İsrailli yetkililer Lübnan'da Hizbullah'ın peşine düşme isteklerinde kararlılıklarını korudular. Amerikalı ve İsrailli yetkililere göre İsrail, Lübnan sınırı boyunca 10 millik bir tampon bölge oluşturmayı umuyor.

İsrailli bir yetkili, İsrail'in Hizbullah'ı sınırdan uzaklaştırmak istediğini ve diplomatik çözüm için baskı yaptığını, ancak diplomatik çözüm başarısız olursa İsrail ordusunun güç kullanmaya hazır olduğunu söyledi. 24. Deniz Piyadeleri Birliği’nden deniz piyadeleri, sivillerin tehlikeli ortamlardan kaçmasına yardımcı olmak için eğitiliyor. Wasp gemisi aynı zamanda saldırı ve gözetleme yeteneklerine de sahip ve uzun menzilli F-35 hayalet uçakları ve savaş uçakları taşıyabiliyor.

ABD savunma yetkililerine göre ABD ayrıca tahliye operasyonlarını ve koalisyonun olası askeri operasyonlarını koordine etmek için yakın müttefikleriyle de görüşüyor.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant, Biden yönetiminin üst düzey yetkilileriyle görüşmek üzere geçtiğimiz hafta Washington'daydı ve diplomasi başta olmak üzere tüm planlar görüşüldü.

Öte yandan İran ve vekillerinden biri olan Hizbullah, İsrail ile büyük çaplı bir savaşın peşinde değil ve İsrail'i uluslararası baskı altına sokan mevcut durumu tercih ediyor. Mevcut ve eski ABD'li ve Batılı yetkililere göre, Gazze ve kuzeydeki çatışmalar İsrail ordusunu tüketiyor, iç siyasi bölünmeleri körüklüyor ve İsrail ile müttefikleri arasında gerginlikler yaratıyor. ABD'li yetkililer hâlâ büyük bir tırmandırmanın yakın olduğuna dair bir kanıt görmediklerini söylüyorlar.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, geçtiğimiz çarşamba günü, İsrail ile Hizbullah arasındaki gerilimin artmasıyla birlikte ABD'nin bölgede daha fazla önlem alıp almadığına ilişkin bir soruya yanıt olarak şunları söyledi: "Yakından takip ettiğimiz bir konu. İzlemeye devam ediyoruz. Tehdit değiştikçe gücü koruma prosedürlerini ve protokollerini de değiştiriyoruz."

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson yaptığı açıklamada, İsrail-Lübnan sınırında sükunetin yeniden sağlanmasının "ABD için en önemli öncelik olmaya devam ettiğini ve hem Lübnan hem de İsrail için son derece önemli olması gerektiğini" söyledi ve “İsrail ile Lübnan vatandaşlarının güvenli bir şekilde evlerine dönmelerine, barış ve güvenlik içinde yaşamalarına olanak sağlayacak diplomatik bir çözüme ulaşmak için çalışmaya devam ediyoruz” diye ekledi.