Hüseyin Şubukşi
TT

Anlaşılmaz ve endişe verici senaryolar!

Haber yayınlarında takipçileri hayret, endişe, şaşkınlık ve dehşet içinde başlarını kaşımaya sevk eden ve özellikle de günümüzde tam bilginin olmadığı bir ortamda muğlak ve şüpheli yorumlardan oluşan bir anlatıma yol açan başlıklar yer alıyor.

Bugün ABD’de azımsanmayacak kadar çok ilgili kişi, ABD Kongresi’nin açık oturumlarındaki ‘resmî açıklamanın’ nedenlerine dair derin analizler yürütüyor. Kongre’deki bu oturumlarda eski yetkililer aracılığıyla, uzun yıllardır Dünya’yla iletişim kurmaya çalışan, insan olmayan uzaylıların ve onların uçan dairelerinin varlığını ispatlayan çeşitli olaylar tartışılıyor. Bu haber, insan yaşamı ve yetenekleri üzerindeki etkilerde hayali bir sıçrama vaat eden yapay zekâ, kuantum fiziği ve kuantum bilgisayar hakkındaki devasa bilgi akışıyla aynı zamana denk geliyor.

Sonrasında olayları birbirine bağlayan teoriler ortaya atılıyor ve gelecek günler tahmin edilmeye çalışılıyor. Bu da sürekli sorulan şu soruyu tekrar gündeme getiriyor: Büyük güçlerin, henüz açıklanmamış, haber endüstrisine konu olan ve bugün dünya kamuoyunu etkileyen ne tür bilimleri var?

Dünya, 1956 yılından beri yalnızca ABD Donanması tarafından kullanılan internetle 1980’li yıllarda tanıştı. Mesela bu noktada basit bir soru akla geliyor: Sahne üzerinde oynama yapmak üzere bir kişinin sesinin veya görüntüsünün başka birinin yüzüne kusursuz bir şekilde yerleştirildiği ‘deep fake’ teknolojisi ne zaman keşfedildi? Daha önce dünya kamuoyunu belirli bir tutum doğrultusunda kışkırtmayı amaçlayan sahneleri tasvir etmek için kullanıldı mı?

Bugün Nijer’deki darbeci güçlere karşı askerî müdahalenin yakın olduğuna dair güçlü söylentiler var. Bu müdahale, Rusya’nın, benim darbe liderleri için tanımladığım tabirle ‘sömürgecilikten kurtuluş güçlerine’ verdiği desteğe karşılık Avrupa’dan açık bir destek görüyor. Ama bu esnada kimse en önemli konudan bahsetmiyor: Nijer, dünyanın en büyük dördüncü uranyum rezervine sahip ve Nijerya’nın gaz boru hattı, Avrupa’ya gaz temin etmek için Avrupa kıtasına Nijer üzerinden ulaşacak. Bu, Rusya’yı memnun etmeyen ve tabi ki çıkarlarını tehdit eden bir mesele.

Nijer’deki bu tartışmalı ve ilgili çekici gelişmeler, Mali ile Burkina Faso dahil olmak üzere Sahra Afrika’sındaki yakın bölgelerde peş peşe yapılan darbelerden sonra Nijer’de de görülen darbenin ardından yaşanıyor. Çad, Libya ve Sudan’da yaşananların da Kahverengi Kıta’ya (Afrika) yönelik yeni sömürgecilik hakkında konuşmayı başlatacak daha büyük bir plana işaret ettiğini gözden kaçırmamak lazım.

Haber başlıklarına öyle rahatsız edici bir haber eklendi ki, dünya sakinleri bunun olumsuz olduğu konusunda tartışmasız hemfikir.

Haberimiz; Koronavirüsün yeni bir varyantının ortaya çıkması, onunla yüzleşmek için gelişmiş bir aşının hazırlanması ve dünya daha önce bu iki meseleden ötürü çok sıkıntı çekmişken önleyici ve ihtiyati talimatlara geri dönülmesi hakkında.

Sıradaki soru şu: Bu endişe verici şey neden özellikle şimdi duyuruluyor? Tüm bunların arkasında ekonomik, güvenlik, teknik ve tıbbi açıdan yine neler planlanıyor?

Dünyanın Koronavirüsle mücadelesinin bir önceki turunda pek çok art niyetli söylentiye, yalan habere ve yanıltıcı analize şahit olundu ve tüm bunlar komplo teorisinin sağlamlaştırılmasına ve desteklenmesine büyük bir katkı sağladı; bu herkesin malumu.

Takipçinin şaşırmasına, dehşete uğramasına, hikâyenin geri kalanını tamamlamak için verimli hayal gücüne başvurmasına ve sahneyi iyileştirmek için daha ilgi çekici ayrıntılar uydurmasına alan açan çok sayıda anlaşılmaz haber ve eksik detay var.

Sosyal medya platformlarında bulunan modern teknolojinin genel olarak nitelikli, etkileyici ve aktif bir şekilde gelişmesiyle belki de haberlere duyulan mutlak güven giderek geçmişin bir parçası olacak, yalan haberlerin vahşeti artacak, dolayısıyla komplo teorileri vahşi bir hal alarak toplumun daha geniş kesimleri arasında inandırıcılık ve güvenilirlik kazanacak.

Aynı anda hem heyecan hem de endişe verici bir dönemi karşılıyoruz.