Dr. Mustafa Eraslan
Fitoterapi Uzmanı
TT

Şifa deposu muşmula ve 'muşmula peyniri' yapımı

Muşmula ya döngel, töngel, beşbıyık, ezgil (Mespilus germanca) olarak da bilinen rosacea gulgiller ailesinden ağacın meyvesidir. Crategeus medlar olarak da bilinir.
Meyve kış dönemi bulunur eski Roma’dan beri kültürü yapılır.
Yaklaşık 3 bin yıldır bilinir (M.6700) Meyvesi İran, güneybatı Asya ye güneydoğu Avrupa'ya, özellikle Bulgaristan’ın ve Türkiye’nin Karadeniz kıyılarına özgüdür.
Meyveleri sert ve asidiktir. Meyvesi toplandıktan sonra çiğ yenebilir, reçeli yapılabilir veya muşmula peyniri denilen bir tarifle tüketilebilir.
Şimdi gelelim faydalarına.
Muşmulanın geleneksel olarak sadece meyvesi değil, yaprakları ve ağaç kabuğu da şifa olarak kullanılmıştır.
Özellikle B1 vitamini ye demir açısından zengindir.
Onun dışında B2, C ve A vitaminleri de hatırı sayılır miktarda bulunmaktadır.
Geleneksel olarak ishal tedavisi, idrar söktürücü, absenin giderilmesi, mide şişkinliğine, cilt üzerinde, sinirleri güçlendirme, bağırsak iltihabının tedavisi, kan yapıcı, adet düzensizliklerinde, kutanöz leishmaniasisin tedavisinde kullanılmıştır.
Özellikle demir eksikliği anemisi olanlarda demir içeriğinden ve de geleneksel olarak kullanıldığından dolayı önerilebilecek gıdalardandır.
Çekirdekleri zehirlidir (hidrojen siyanid içerir).
Hayvan deneylerinde (rat) muşmuladan elde edilen kaempferol isimli molekül bunamaya (demans) karşı etkili bulunmuştur.
Yapraklarından elde edilen flavanoid maddeler insülin rezistasi (tip 2 şeker hastalığı) ve metabolik sendromda etkili bulunmuştur (hayvan deneyi).
Yapraklarının metanolik extraktının çok güçlü antibakteriyel ve antioksidan etkisi bulunup; yeni ilaçlar için umut vadetmektedir.
Muşmula peyniri yapımı;
Vanilya, tuz, şeker, muşmula jölesi (püresi), rendelenmiş portakal kabuğu.
Muşmulaları kaynatın ve çekirdeklerini kabuklarını çıkarmak için süzgeç yardımıyla ezin (tülbent de kullanılabilir). Özünü çıkarın.
Ağırlığının yarısı kadar şeker ekleyin (veya bal, dut kurusu tozu) daha sonra portakal kabuğu rendesi, vanilya ve bir tutam tuz ekledikten sonra bunları tekrar jöle haline gelinceye kadar kaynatın, dibi tutmasın diye sürekli karıştırın; kalıplara döküp buzdolabına koyun sonra afiyetle tüketin.