Emel Abdulaziz Hezzani
Suudi yazar
TT

Riyad Valisi yineliyor: Sizi görmem için konuşun

Suudi Arabistan’ın en büyük şehri olan Riyad’da yaklaşık altı milyon insan yaşıyor. Kendisi ayrıca toplam nüfusu 8 milyona ulaşan ve 22 belediye içeren Riyad bölgesinin idari başkenti. Suudi Arabistan’ın yüzölçümünün dörtte birini temsil eden böyle bir bölgenin, dinamik, hareketli ve gezen bir yöneticiye ihtiyacı var.
Ülkenin Suudi Arabistan Krallığı adı altında birleşmesinden beri başkent, dengelerde ağırlığı olan bir ülkenin idari merkezi olarak diğer şehirlerden kendisini ayıran bir yapıya sahip oldu. Çünkü başkentler, ülkelerin vitrinidir. Suudi Arabistan halihazırda devasa ekonomik ve kalkınma dönüşümleri yaşadığı, gelişme ile dönüşüm devletin stratejik planı haline geldiği için bu değişime ayak uydurmak ve uygulamak kaçınılmaz. Bu nedenle Riyad’ı ziyaret edenler şehrin yol, ulaşım, iş ve eğlence merkezleri projeleri ile adeta bir şantiyeye dönüşmüş olduğunu farkedeceklerdir.
Böyle bir şehrin, şehir ve kendisini çevreleyen belediyelerde yaşanan her şeyi bilen bir yöneticiye ihtiyacı var. Ancak, kendisi görülmeyeni bilemez. Nitekim kendisinden de bu istenmiyor. O da bir insan ve her insan gibi verilere göre çalışıyor, sorunları birbirinden ayırıyor, çevresinde yaşananlar hakkında bilgi sahibi olduktan sonra emri altındaki kişileri idare ediyor.
Riyad Valisi Prens Faysal bin Bender bin Abdulaziz’i, Riyad bölgesinde eğitim, sağlık ve yol gibi hizmet projeleri, kültür projeleri ile ilgili her etkinlik ve açılışta görebilirsiniz. Bu her yetkilinin görevidir. Bu, kendisine emanet edilmiş ağır bir görevdir. Ancak, Prens Faysal’ın birden fazla vesile ile fark ettiğimiz özelliği, ciddiyetine ve sakinliğine, düşük ses tonuna rağmen yolsuzluk, ihmal ya da kötü hizmet şüphesi söz konusu olduğunda kararlı, sorumluları kınamaktan ve azarlamaktan kaçınmayan biri olmasıdır. Bunlara hiç tahammülü olmamasıdır.
Geçen yıl, Hemşirelik Fakültesinin açılışını yapmak için Kral Suud Üniversitesine bir ziyaret düzenlemişti. Kendisine bir araba konvoyu eşlik edeceği için üniversite yönetimi, üniversiteye ait otoparkı öğrencilerin kullanımına kapatmıştı. Bu nedenle öğrenciler fakültelerine ulaşana kadar uzun mesafeler yürümek zorunda kalmışlardı. Öğrencilerden biri Twitter hesabından bunu paylaştı. Açılış töreni sırasında Prens, programa göre bir konuşma yapması gerekmese de mikrofonu istedi. Paylaşımı yapan öğrenci ve arkadaşlarına yaşadıkları mağduriyetin ve sınıflarına kolayca erişme haklarından mahrum edilmelerinin nedeni olduğu için özrünü sundu. Organizasyondan sorumlu kişilere, her şeyden önce öğrencilerin haklarını dikkate alma çağrısında bulundu.
Bir hafta sonra Riyad Valisi, aralarında yeni belediye binasının da olduğu hizmet projelerinin açılışını yapmak için el-Harc (Riyad’ın 90 km güneydoğusunda) bölgesine yöneldi. Belediye binasına girdiğinde yetkililer kendisini karşıladı. Fakat Vali, ofislerin çoğunun boş olduğunu ve memurların olmadığını fark etti. Sorumlu kişiler, Vali’nin bu şekilde bina içinde daha rahat dolaşacağını düşündükleri için memurlara izin vermişlerdi. Prens Faysal, binayı ve yapılanları görmezden gelerek öfkeyle yetkililere yöneldi ve memurların yokluğunun kabul edilemez olduğunu söyledi. Kendisinin onları dinlemek, görmek ve sorunlarını anlamak için orada bulunduğunu belirtti. Kızgın ve hoşnut olmayan bir şekilde oradan ayrıldı.
Bundan bir ay önce de Prens Faysal, bir yol inşaatı projesinin açılış töreni için el-Muzahimiye (Riyad’ın 40 km batısında) bölgesine yöneldi. Proje hakkında kendisine verilen bilgileri dinlerken projenin dört aşamadan oluştuğunu ve şu ana kadar üç aşamanın bitirilmiş olduğunu duyduğunda açılışı yapmayı reddetti. Proje tamamlanana kadar açılışı yapmayacağını, projenin tamamlanmasından sonra bir kez daha gelip açılışı yapacağını, yolu kullanıp tamamlandığını kendi gözleri ile göreceğini söyleyerek Riyad’a döndü.
Geçen hafta ise vatandaşlardan gelen şikâyetler üzerine Afif bölgesi (Riyad’ın 500 km batısında) hastanesine süpriz bir ziyaret düzenledi. Hizmet ve herhangi bir hastanede minumum düzeyde bulunması gereken ekipmanlar konusunda net bir şekilde görülen eksiklikler ve ihmal hiç hoşuna gitmedi. Hastane sorumlusunu azarladı ve mazaret olmaksızın eksikliklerin giderilmesi ve durumun düzeltilmesi direktifini verdi. Bunu yakından takip edeceğini belirtti.
Valilerin ve kamu hizmetleriyle ilgili bakanlıkların başında bulunan bakanların yönetim metotlarının farklı olduğuna şüphe yok. Sonuç olarak hepsi de insanlara hizmet etmeyi amaçlıyor olmalılar. Ancak, Riyad Valisi’nin bu özelliği ve söz konusu davranışları başkalarına ders veriyor. İnsanları ihmal ya da bir eksiklik ile karşılaştıklarında şikayetlerini ilgili makamlara sunmaya teşvik ediyor. Önemli olan açılış törenleri, dekorasyon, misafirlerin sayısı ve ikram değil vatandaşlara sağlayacağı faydadır. Ülkede bütçesi onaylanan ve başlanan projelerin tümü tamamlanmadı. Bu da, yolsuzluğa dair bir göstergedir. Bu yüzden, ülkenin siyasi liderliği ilerlemeyen ve durmuş projeleri gözden geçirmek, durma nedenlerini araştırmak için bir komisyon kurma kararı aldı.
Büyük şehirlerin nüfusu, sağlık ve eğitim hizmetleri düzeyi ve iş fırsatlarının azlığı nedeniyle küçük il ve ilçelerden aldığı iç göçlerle büyür. Suudi Arabistan’da Riyad tek başına bu göçün %17’sini alıyor. Bu rakam, büyük nüfus yoğunluğunu açıklıyor ve araştırmalar yapmayı, nedenlerini gözlemlemeyi ve çözmeyi gerektiriyor.
Geniş yüzölçümüne rağmen ABD’de federal hükümet ve eyalet hükümetleri, göç vermemesi için her eyaletin belirli bir alanda cazibe merkezi olmasının öneminin farkına vardı. Bu nedenle, bazı şehirler seçkin üniversiteleri, bazıları da uluslararası üne sahip hastaneleri ya da Kuzey-Orta eyaletler gibi patates, mısır ve domates gibi temel tarım ürünlerinin ekimi ile biliniyor. Michigan eyaletinin Detroit şehri otomotiv üretimi, Washington eyaletindeki Seattle şehri uçak endüstrisi ile tanınıyor. Kurak çölün ortasında, ne iklimsel ne de coğrafi özellikleri olan, üretim faaliyetlerinin olmadığı Las Vegas gibi bir şehir bile kumarhanleri ve eğlence merkezleri ile bir cazibe yeri. Hiçbir eyaletin, vatandaşların ve ABD’de ikamet eden herkesin, hizmetlerden dışlanmaması çok önemli bir konudur.
Prens Faysal bin Bender, diğer valilere özellikle de genç olanlara önemli dersler verdi. İnsan ilişkilerindeki deneyimi ve taşıdığı büyük sorumuluğun yükü onu, ihmallerden sorumlu tarafları açıkça kınamaktan kaçınmayan, yarım kalmış projelere göz yummayan cesur bir yönetici yaptı.
Suudi Arabistan geniş topraklara sahip bir ülke ve her bölgenin yatırım yapılabilecek, cazibe merkezi olması için yatırımları çekecek özellikleri ve avantajları var. Bir zamanlar terk edilmiş, sadece rüzgarın sesinin duyulduğu el-Ula şehrine bakın. Uzun süren bir ölümden sonra toprağını canlandıran doğru bir karar sayesinde iki yıl içinde nasıl da uluslararası alanda tanınır hale geldi.