Hüseyin Şubukşi
TT

2021!

2021 yılını 2020’den tamamen uzak bir şekilde karşılamak mümkün mü? Tüm ciddiyetim ve objektifliğimle bu soruyu kendime sordum ve bunun mümkün olmayacağı cevabına ulaştım. Görünüşe göre 2020 gölgesini sonraki yıla da düşürecek. Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunlarının ne zaman yapılacağını sorarsanız, cevabın hemen 2021 olduğunu göreceksiniz. ‘Expo 2020 Dubai’ ve ‘UEFA 2020’ futbol turnuvasının tarihi sorulduğunda da aynı yanıtı bulacaksınız. Ancak bu gölgeler, geriye sadece birkaç günün kaldığı bu yılın sonuna yaklaşırken, önümüzdeki yıl beklenen en önemli etkileri ve eğilimleri tahmin etmeye çalışmamızı engellemeyecek.
2021 yılının bir sağlık ve bilim yılı olması ve bunun üniversitelerin, laboratuvarların, şirketlerin ve ilgili alanlardaki yatırım kuruluşlarının ilgili sektörlerine olumlu yansıması bekleniyor.
Çin, yeni dijital para birimini, güçlü, çekici, yeni ve ayırt edici bir yatırım yöntemi haline getirmek ve ABD dolarının dünyadaki hegemonyası ile rekabet etmek için güçlü bir şekilde destekleyecek. Ayrıca Hong Kong Borsası'nın sermaye piyasalarında dev New York Borsası ile ciddi bir şekilde rekabet etmesi için benzeri görülmemiş bir destek arayacak. Çünkü boşluk New York Borsası lehine hala çok büyük. Çin aynı zamanda dünyadaki bir numaralı ekonomik güç olabilmesi için finans piyasasının, dünya piyasalarının ön saflarında olması gerektiğini ve bu mücadelede Çin yolculuğunun uzun göründüğünün de tam olarak farkında.
Maden piyasasında ise enerji dostu bir alternatif olarak önemli bileşenlerinden biri gümüş olan güneş panellerine talepte beklenen artışlarla birlikte bir sonraki yıldızın ‘gümüş’ olması bekleniyor. Artırılmış verimlilik ve üretkenlikle maliyetinin önemli ölçüde düşeceği öngörülüyor. Buna ABD dolarının değerinde keskin bir düşüş ve petrol fiyatlarındaki istikrar eşlik edecek.
Çin’in Doğu Asya’daki etkisi özellikle de askeri cenahtaki füze artışı ve çeşitli Asya ülkeleriyle bazı tartışmalı deniz alanlarında olduğu gibi Hong Kong ve Tayvan’ın bir emrivaki ile Çin’e ilhakı tehdidi, Japon ordusunun geleneksel olarak silahlandırılmasını gerektirebilir. Japon ordusunun silahlanması, Japonya’nın teslim olmasının ve II.Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonraki ekonomik desteğinin bir koşulu olarak asgari savunma sınırları dışında yasaklanmıştı. Görünüşe göre bu ordu Tayvan, Güney Kore ve Endonezya için bir askeri destek oluştururken ABD için merkezi bir sorun olacak.
İran ile yeni bir nükleer anlaşma hakkında artan konuşmaların ışığında, Batı, istenen anlaşmayı yeni şartlara bağlıyor. Ancak, bu anlaşmanın dışındaki tarafların dikkate alınması gereken cümleleri olabilir. Burada kastedilen, Batı’nın İran’ı boykot ettiği dönemde yatırımlarının Batı’nın hasadı olmaması gerektiğini düşünen Rusya ve Çin’dir. Dolayısıyla bu pozisyonun kulislerde dikkate alınacak bir ‘ağırlığa’ sahip olması bekleniyor. Özellikle Hamaney sonrası İran dönemi ile ilgili konuşmalar ışığında… Bu, Humeyni ve Hamaney'in kazandığı dini meşruiyete sahip olmayan yeni bir kuşağa mensup, İran'da en yüksek otoriteye sahip bir liderliği gösteren bir aşamadır. Bu durum, elbette devletin ve İran sokağının bağlantı noktalarına da yansıyabilir.
Lübnan, kelimenin tam anlamıyla belirsiz bir kaderle karşı karşıya kalacak. Ekonomik durum dibe vurdu. Egemen milislerin, İran için yeni bir nükleer anlaşmanın kontrolünü elinde bulunduran terör örgütü ‘Hizbullah’ milislerinin oynadığı bahisler nedeniyle, iktidardaki mafya ile anlaşması devleti ve vatandaşı bilinmeyene götürdü. Hizbullah siyasal ve finansal olarak İran tarafından yönetiliyor.
Almanya'ya gelince, yaşlı Avrupa kıtasında yeniden mali kurtarıcı rolünü oynamaya hazırlanıyor gibi görünüyor. Bu sefer rol, ‘Kovid-19’ ve Sarı Yelekliler protestoları ile tükenen Fransa’nındı. Bu durum ekonomik sistemini ciddi ve olumsuz etkiledi. Öte yandan İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkışının her iki tarafın çıkarlarını kapsayan bir anlaşma olmaksızın kalacağı beklentisi içindeydi.
Gelişmekte olan pazarlar… Bu tanım, özellikle yol, köprü, elektrik, su ve kanalizasyon tesisleri, havaalanları, limanlar ve demiryolları, hastaneler, okullar, dev demir, çimento, araba ve kablo fabrikaları gibi çeşitli sektörlerde yatırımlara tanıklık edecek olan Afrika kıtasına özel olacaktır.
2021 yılı belirsiz, ancak Beyaz Saray'da ABD'nin dünya üzerindeki rolünü devam ettirmek isteyen yeni bir yönetim var. Bu, uluslararası durgun suları harekete geçirecek bir taş olabilir.