Korona zamanında Beyaz Saray

Bu hafta tam anlamıyla bir sahneler haftası olacak. Elbette bu sahneler arasında ancak Amerikalı olanlar baskın ve parlak olacak. En azından şimdiye kadar hep böyle oldu.
Yaklaştığına dair öngörülere rağmen henüz Çin sahneleri zamanına girmedik. Girdiğimizde şüphesiz Çin’in sahneleri çok farklı olacak. ABD sırları olmayan herkesin görebildiği açık bir balkon.
Çin ise sağlam ve gizemin prestijinin muhafızlarından biri olduğu bir kale. Birincisinde gazeteci, hızlı bir araba ona çarpmadan, psikolojik sorunları onu 10’uncu kattan atlamaya itmeden karar merkezlerinin kirli çamaşırını yayınlayabilir.
Aynı şekilde Kremlin, içinde bulunduğumuz yüzyılın başında sahneler oluşturma, görüntüler üretme ve onları destekleme, piyonları ve figürleri hareket ettirme konusunda marifetli bir adamın pençesine düşmüş olmasına rağmen, dünya halen ABD sahnelerinin esiri.
Bir sonraki gün tam anlamıyla sahneler günü olacak. Dünyayı ve kendisi hakkında şiddetli bir şekilde ikiye bölünen insanları meşgul eden kişi, Beyaz Saray’a veda edecek. Burası ABD ve anayasa bunu gerektiriyor.
20 Ocak’ta dünyayı yönettiğini (biraz çekinceli bir şekilde de olsa) söyleyebileceğimiz ülkeyi yönetmesi için halkın Donald Trump’a verdiği yetki sona eriyor. ABD halkı, yargının güvenirliğini sorgulamayı reddettiği seçimler yoluyla önümüzdeki yıllarda gemiyi yönetmesi için bir başkasına, Joe Biden’a yetki verdi. Anayasa açık ve net, şiddetli ve hoşgörüsüz.
Geminin eski kaptanının hiçbir bahaneyle ayrılma tarihini geciktirmeye hakkı yok. Burası ABD, ülkeyi ebediyen yönetecek tarihi ölümsüz lider düşüncesini kabullenemez. Başkan, bir kütüphane veya bir fikir ortaya atarak ölümsüzleşebilir, ama makamına sıkı sıkı tutunup bırakmayı reddederek ölümsüzlüğü bulamaz.
ABD şeffaftır ve sırlar içinde uyuyamaz. Bugün Biden’ın, ondan önce de Trump’ın nasıl iktidara ulaştığını biliyoruz. Aynı şey selefleri için de geçerli. Ancak, Pekin’de perdeleri örtülmüş odalarda neler yaşandı da Şi Cinping adında yeni bir “imparator” doğdu bilmiyoruz.
Berlin Duvarı’nın yıkılışı arifesinde Dresden’de casusları işe almakla görevli albay rütbesinde bir subayın, meşru bir şekilde Kremlin’i ele geçirmesini ve oradaki süresiz ikametinin başlamasını sağlayan gerçek iplerin ne olduğunu bilmiyoruz. Bu halktan yetki almadan başkanlık dönemini uzatamama özelliği, Ortadoğu’da bazı liderleri ABD başkanlarını zayıf görmeye sevk ediyordu. Çünkü ABD başkanları ikinci bir dönem seçilseler de ne zaman görevden ayrılacakları belli.
Tankların sırtında iktidara gelen kurtarıcıların, yalnızca mezarın başkanı görevinden alabileceğine, anayasanın böyle bir günahı işleme hakkı olmadığına dair kesin inançları nedeniyle, ABD’de olduğu gibi başkanlık döneminin bir sonu olduğunu kabullenmeleri zordu.
Trump bazı Ortadoğulu başkanların yaptığını yapamazdı. Yani seçimleri, başkana duyulan bağlılığın oranını ölçen bir referanduma dönüştüremezdi. Bu oranı yükseltmek için bir fırsat haline getiremezdi. Tankları kullanamazdı. Trump, tanklar yerine tweetleri kullandı.
Seçimlerin hileli olduğunu ve zaferin kendisinden çalındığını vurgulayan tweetleri. Ancak ABD’de yargı gerçek bir yargı olduğu için başkanın bu tweetleriyle hemen harekete geçip, seçimleri ve yabancı parmakları eleştirerek sonuçları iptal etmedi. 
Yarından sonraki gün Trump, Beyaz Saray’a veda edecek. Kırmızı halı, müzik, askeri selamlamaları ve havaya açılan ateşi bir kenara bırakın. Veda töreni düzenlemelerinin zarafeti, ayrılığın acısını ortadan kaldıramaz.
Normal bir veda acı verici iken, imparatorluğun ve global köyün yönetim merkezi Beyaz Saray’a veda etmek kim bilir ne acıdır?
Golf turları arasında, ayrılanın, özellikle Kongre baskını görüntülerinden sonra kendisine ihanet edenleri saymak için bolca zamanı olacak. Ancak kesin olan şu ki, meçhul bir savaşçı başkana ve dünyanın başına çöreklenip, Trump’tan muhtemel zaferini çaldı. Bu savaşçının adı, korona virüsü.
Trump, zehirli ziyafete, devir teslim törenine katılmayacak. Katılması, nefret ettiği mağlup sıfatını, seçim sandıklarının içindekileri açıklamalarının ardından dezenformasyonda ileriye gittiğini kabul etmesi demek. Demokrasi ve anayasayı hedef aldığını veya taraftarlarını buna teşvik ettiğini kabul ettiği anlamına geliyor.
Sonuçların önünde eğilmek istemiyor. Bu gizemli ziyaretçi ile başa çıkma yöntemi, bilhassa tehlikesini, müthiş öldürme, şehirlere, köylere, kışlalara, hastanelere ve denizde kaybolan gemilere saldırma ve yayılma gücünü küçümseyen üslubundan duyduğu pişmanlığını ifade etmek istemiyor. Kendisini emekliliğe iten adamın elini sıkmak istemiyor. Beyaz Saray’da görev yaptıktan sonra yapılacak her iş, acı bir emeklilik sayılır. İş ne kadar kazançlı olursa olsun bu kaybı tazmin edecek bir şey yok.
Yarından sonraki gün 4 yıl boyunca dünyayı meşgul eden adam, makamına veda edecek. Yaralı bir şekilde ayrılıyor, çünkü rakipleri işi onu tweet atmaktan mahrum etme kertesine vardırdılar. Bu korkunç.
Büyük tweetçinin iki zor kayba birden, hem Beyaz Sarayı hem de Twitter platformunu kaybetmeye katlanması gerekiyor. Dünyanın insanı bir yükseltip bir düşürdüğünü biliyor olmalıdır.
Twitter’daki kitlesinin de çözülüp dağılabileceğini, popülerliğini kaybedebileceğini çünkü yetki sahibi başkanın tweetlerinin etkisi ile eski başkanın tweetlerinin aynı olmayacağını biliyordur. Acı üstüne acı.
Yarından sonraki gün, bir başkasının haberleri peşinde koşacağız; Joe Biden’ın haberleri. Farklı bir sözlük ve farklı bir tarz. Biden, şoklarla tedaviyi ve imparatorluğu tweetlerle yönetmeyi sevmiyor. Fırtınalar koparmayı ve beklenmedik darbeler indirmeyi, kurumlardan da bunlara uyum sağlama, haklı gösterme ve onaylamalarını istemeyi sevmiyor. Biden, kurumların, komisyonların, Kongre’nin ve yönetimin oğlu. Birinci adam olma konusundaki hevesini hiç gizlemedi. Ama bunu yapamayınca, sabırla ikinci adam koltuğunda oturdu. Hitabet yeteneğinden yoksun değildi. İç ve dış meselelerdeki bilgisi az değildi ama ikinci sırada yer almak zorunda kaldı. Ancak şans rüzgarları tersine estirebilir. Hem pandemi hem seçimler Trump’ın aleyhine sonuçlandı ve böylece Biden da tarihe sadece ikinci adam olarak geçmekten kurtuldu.
Biden mesajı aldı. Şimdi, tüm dünyada korona virüsünün dönemi. Onunla başa çıkmak gündemin ilk maddesi. Bilim insanları ve laboratuvarlar, insanların hayatlarını ve ekonomiyi kurtarmak için karar sahibine yardım etmeli ve tavsiyelerde bulunmalı. Korona birinci mesele ve sorun. Yeni yönetimde karmaşık geleneksel konularla başa çıkmakta deneyimli isimler var, ama şimdi karşı karşıya olunan meydan okuma farklı. Bu düşman farklı.
Bu hafta, Amerikan sahneleri haftası. Süresiz korona döneminde, Beyaz Saray Trump döneminden Biden dönemine geçiş yapıyor.