Seçimlerden sonra Suriye

Yakın zamanda düzenlenen Suriye seçimlerinin tahmini sonuçları, daha önce 2014 yılında yapılan seçimlerin sonuçlarına yakın görünüyor. Oranları geçmişte iki tur şeklinde gerçekleşen cumhurbaşkanlığı referandumunun oranlarına yakın. Bu turların ilki, 2000 yılında rejim, kurucusu Hafız Esed’in oğlunun yerine geçmesi vasiyetini yerine getirdiği zaman, ikincisi, mirasçı Esed, 2007 yılında ikinci kez cumhurbaşkanı seçildiğinde gerçekleşti.
Her seçim ve referandumu çevreleyen farklı ve çeşitli koşullara rağmen, her durumda oğul Esed Suriyelilerin oylarının neredeyse tamamını aldı. Bu da, seçim süreci yönetiminin sonuçları değiştirme gücüne sahip olmadığı, yalnızca herhangi bir şekilde sonuçları onaylama gücüne sahip olduğu anlamına geliyor. Nitekim geçmiş seçimlerde olduğu gibi bu kez de böyle oldu.
Şimdi, seçimler düzenlendikten ve rejimin başı dördüncü kez seçildikten sonra, akla gelen doğal soru, bir yandan bir sonraki aşamanın Suriye gerçeğini çevreleyecek ne gibi değişikliklere tanık olabileceği, diğer yandan Suriye davasının dış çevresinde yaşanabilecek değişikliklerle ilişkilidir. 
Her ne kadar Suriye olasılıklarına ilişkin değerlendirmeler, Suriye gerçeğinde önemli ve yakın gelişmelerin yaşanmasının pek olası olmadığını doğrulasa da, seçimlerin rejimin kontrolü dışındaki bölgelerde yaşayan Suriyeliler üzerinde bir etkisi olmayacak. Kontrolü altındaki bölgelerde dahi olumlu bir etki yaratmayacağı kesin. Zira ne rejimin politikalarında ne de nerede olurlarsa olsunlar Suriyelilere yönelik tutumunda bir değişiklik gerçekleşmesi beklenmiyor. Seçim sonuçları, rejimin kontrolü altındaki bölgelerdeki ekonomi ve yaşam koşullarını iyileştirme konusundaki çökmüş kapasitesini de etkilemeyecek. Aksine bunun tam tersinin olması bekleniyor, çünkü    rejim ve diğer Suriyeli tarafların mevcut dengelerde bir gedik açma veya bir değişiklik gerçekleştirmekteki acizlikleri devam ediyor. İster askeri isterse siyasi olsun Suriye çatışmasının ufku bir çözüme kapalı olmaya devam ettiği için taraflar halihazırda kontrol ettikleri haritalarda da bir değişiklik gerçekleştiremiyorlar. Askeri veya siyasi olsun çözüm, tüm Suriyeli tarafları kontrol eden, hareketlerini ve kararlarını yönlendiren dış güçlerle bağlantılı.Suriye'deki durum, Suriye meselesine müdahil olan ve ilgili yabancı güçlerin arasındaki bölünme ile paralel. Rejimin müttefikleri seçimleri destekledi. Esed’in yeniden seçilmesi onlar için önemliydi. Bundan yararlanma konusunda İran ve Rusya ortak olsalar da, Esed'in cumhurbaşkanlığının yenilenmesini kutlamakta Rusya daha coşkulu. Çünkü bu sonuç Suriye'deki varlığının ve kontrolünün meşruiyetini tazeliyor. Ayrıca, Suriye meselesinde en önemli kaygılarından birini oluşturan Suriye'nin yeniden inşasının finansmanına uluslararası katılım sağlama çabasında, Esed’in yeniden seçilmesinden yararlanmaya oynadığı bahsi yeniliyor. Bu konu Rusya için çok önemli çünkü yeniden inşa sürecine ve sonuçlarına ortak olarak rejimin kendisine borçlarını tahsil etmesinin kapısını aralayacak. Aynı zamanda elde ettiği yatırım fırsatlarını ve imzaladığı sözleşmeleri şimdi olduğundan daha iyi bir şekilde işletmesini sağlayacak.     Esed’in müttefiklerinin yeniden seçilmesini takip edecek değişikliklere yönelik beklentilerinin karşısında, ABD liderliğindeki geniş uluslararası ve bölgesel karşı çıkış konumlanıyor. ABD ve müttefikleri düzenlenmeden önce seçim sonuçlarını tanımayacaklarını vurguladılar. Hatta müttefiklerinden ikisi, Ortadoğu ve Avrupa’da en büyük Suriyeli mülteci topluluğunu temsil eden 5 milyon Suriyeliye birlikte ev sahipliği yapan Türkiye ve Almanya, pratikte ülkelerinde seçim merkezlerinin açılmasını engelleme yoluna gittiler. Bunu ABD ve İngiltere ile Fransa dahil Avrupalı ​​ortakları seçimleri reddettiklerini açıklamadan önce yaptılar. ABD ve müttefikleri seçimleri gayrı meşru sayıp, Suriye halkını temsil etmediğini deklare ettiler. Güvenli ve tarafsız bir ortamın yokluğunda ve yaklaşık 13 milyon Suriyeli katılmadan düzenlendiği için, seçimlerin "özgür ve tarafsız" olmadığını kaydettiler.
Açıkça görüldüğü gibi, Esed seçimlerinin sonuçlarının hiçbir etkisi olmayacak. Mevcut verilere ve Suriye'ye müdahil tarafların açıklanmış pozisyonlarına göre, gerek içeride gerekse dışarıda Suriye meselesinin gerçekliğinde herhangi bir değişikliğe yol açmayacak.
ABD ve Avrupalıların seçimlere ve sonuçlarına ilişkin keskin duruşları ve bunun, Moskova'nın Esed rejimine karşı tutumlarında esneklik, Suriye'nin yeniden inşasına katılmaya daha fazla hazır olmalarını beklediği Arap ülkeleri dahil olmak üzere bazı ülkelerin tutumlarına etkisi şüphe götürmez. Bütün bunlar Moskova'yı açıklanmış Rus planı dışında neler yapılabileceğini düşünmeye sevk edecek. Özellikle de iki husus teyit edilirse; Amerikalılar ile Avrupalıların pozisyonlarının ciddiyetini vurgulamaları ve bunu pratik bir şekilde tırmandırmaları. İkincisi, ABD’nin birden fazla kez Biden yönetiminin yeniden gözden geçirdiğini söylediği Suriye meselesine ilişkin politikasını açık ve net bir şekilde deklare etmesi.