Sanatçının hakkını kim koruyor?

Dramatik besteler, müzik eserleri, resimler ve elbette yaratıcı metinler gibi sanatçılığın ve bu alandaki ekonominin önündeki engeller arasında, sanatçı haklarının katı bir şekilde korunmaması da yer alıyor.
Bir sanatçının bestelediği güzel bir ezginin daha sonra başka biri tarafından izinsiz olarak kullanılması, sanatçılığın kalıcılığına ve yenilikteki sürekliliğe derin bir darbe vuruyor.
Gazete ve televizyon arşivleri ile içerikleri, her gün en ufak bir denetim ve hesap verme sorumluluğu olmaksızın hırsızlığa sahne oluyor. Söz konusu içeriklerin sahipleri olan kurumların işini zorlaştıran bu durum, “sahtekar insanlardan” yıldızlar ve içerik yaratıcıları çıkarıyor.
Büyük ve üzücü olan bu hikayenin sonuçları da karmaşık. Bu nedenle birkaç gün önce Suudi Arabistan'da Fikri Mülkiyet Kurumu’nun çıkardığı “Çalmayın” başlıklı kampanya toplumda memnuniyet yarattı.  Kurumdaki Fikri Mülkiyete Uygunluğu Denetleme Direktörü Faysal el-Mazi yaptığı basın açıklamasında, bu kampanya ile sanatçı, besteci ve Twitter kullanıcılarının haklarını sosyal medya aracılığıyla korumanın amaçlandığını söyledi. Mazi’nin belirttiğine göre şahıslar, fikirlerini çalan veya Twitter mesajlarını alıntılayanlar aleyhinde şikayette bulunulabilecekler.
Suudi Arabistan'da telif hakkı koruma sisteminin 22’inci maddesinde, fikri mülkiyet haklarını ihlal edenlerin, altı ayı geçmeyen hapis cezası ve en fazla 250 bin Suudi riyali para cezası gibi cezalar alması öngörülüyor. Suudi merkezli Al Watan gazetesinin söz konusu kurumdan aktardığına göre ‘yasal kovuşturma; görüş, eleştiri gibi Twitter’da yayınlanan her şeyi değil, beşeri yaratıcılık, fotoğraf, video, müzik içerikli Twitter mesajlarına dair yürütülecek.’
Twitter; gazeteler ve medya kuruluşlarının elindekilerden ya da çoğu bu platformdaki ve YouTube’daki içeriklerden beslenir. Nitekim filmler, diziler, şarkılar, resimler, romanlar, kitaplar, araştırmalar, şiirler, yaratıcı sanatlar ve içerik endüstrisi gibi özgünlük kaynaklarının korunmasını vurgulamak gerekir.
Twitter ve Facebook, asıl kaynağı olan geleneksel medya platformları içeriklerinden arındırılsa nasıl olurdu?
Velhasılkelam bu gelişme, Twitter'daki fikri mülkiyeti korumaya yönelik harika, güzel ve gerekli bir adım.
Yaratıcı, kârlı ve sürdürülebilir bir endüstri ancak çevre polisi tarafından, çevreyi ve doğal rezervleri korumada olduğu gibi bir kanun ile, gevşekliğin kaydedilmediği sağlam bir uygulama ile güvence altına alınabilir.  
Evet, bunun güzel ancak yetersiz bir adım olduğu doğrudur.