Emel Musa
Tunuslu şair ve yazar
TT

Bizi Taliban savaşçılarıyla terörize ediyorlar

ABD güçlerinin Afganistan’ı şaşırtıcı bir şekilde bu kadar kolay terk etmesi ve Taliban savaşçılarının başkent Kabil’e girip ülkeyi ele geçirmesi, her zaman komplo ve sorumluluğu başkasının üzerine atma zihniyetinde görülen bazı düşünceleri tekrar gün yüzüne çıkardı. Ülkeyi terk etme şekli, ABD’liler için utanç verici olarak nitelendirilse de aslında bu görüntüler bazılarımız için de utanç verici. Nitekim ABD’nin çıkarı Afganistan’ı yok edip Taliban savaşçılarından kurtulmayı gerektirseydi, ABD bunu yapar ve üstüne yaptıklarını haklı çıkaracak bir söylem uydurup bunu sloganları ile süslerdi.
ABD’nin son yıllardaki sorunu, artık dünyanın en güçlü ülkesi olması gerektiği imajına en ufak bir önem vermemesi. İmaj meselesi tamamen boşlanmış durumda. Bu imajın gücün bir parçası olduğu ve aynı zamanda -ki bu en önemlisi- kuvvet eşittir etki olduğundan ötürü etki için temel bir araç olduğu umursanmıyor.
Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nin 11 Eylül 2001 olayları da dahil olmak üzere tanık olduğu olaylara rağmen, zayıf gördüğü rakiplerle başa çıkma konusunda hala iyi olmadığını fark ediyoruz. ABD kaybedeceği hiçbir şey olmadığı için zayıflığın yarattığı tehlikenin güçlünün yarattığı tehlikeden daha büyük olduğunu fark edemedi. Nitekim tarih, görünüşte güçlülerin elinde olmasına rağmen, en büyük olaylarını, zayıfların tıkanmasının ve çare olarak yıkıma ve patlamaya başvurmalarının sonucunda yaşadı.
Soruyoruz: ABD, her şeyi arkasında bırakıp meçhulü ve yurtdışını vatana tercih ederek korku içinde kaçan Afgan halkının görüntüsünü dikkatli bir şekilde inceledi mi?
Bence bu tablo ABD Başkanı Joe Biden'in kurtulduğunu söylediği ülkesinin çıkarlarına derin bir darbe indirmiş oldu. Bu tablo, ABD'ye güvenmenin kayıp ve felaketle sonuçlanabileceğini gösteren bir tablo oldu. Biz bunu pek çok tabloda gördük. Ancak ABD’nin Afganistan’dan aniden çıkması, sorununun başlı başına terörle değil de kendisine saldıran terörle ilgili olduğunun bir kanıtı. ABD Usame bin Ladin'i öldürdükten sonra Taliban ile balçıktan daha fazlası olup şekil alabildiğini kabul edecek kadar açık, uzun ve yavaş müzakereler yapmak yerine Afganistan'dan ayrılmalı ve aralarındaki müzakereleri hızlandırmalıydı.
Tabi ki ABD'nin çıkarlarının bittiği ve bu nedenle Afganistan’dan ayrılma kararı aldığı söylentisinin, bize her şeyi anlatan bir söylenti olduğunu sanmıyorum. Çünkü Çin’in orada çıkarları var. Afganistan Çin’in çıkarlarının bir kısmını oluşturuyor. Çin’e geniş bir meydan bırakmak, en azından göründüğü kadarıyla Beyaz Saray’ın artık bir çıkarının kalmadığı şeklinde ileri sürdüğü mazereti ile uyuşmuyor olabilir. Çünkü mantıksal olarak ABD’nin Çin lehine geri çekilmesi kendi yararına olmaz.
ABD’nin artık Afganistan’da bir çıkarının kalmadığı söylentisini sorgulamaya odaklanıyoruz çünkü bu, derinlemesine incelediğimizde ve yeterince tüm boyutları ile altını üstüne getirdiğimizde mantıksız olduğunu fark edeceğimiz bir söylenti. Bu yüzden ben ABD’nin şu anki çıkarlarının değiştiği kanaatindeyim.
Öyleyse, olan biten şey, ABD’nin aslında çıkarlarını gizli tutarak ortaya çıkmasıdır.
Tüm bunlardan ne anlıyoruz?
Yıllarca İslami çizgideki hareketlerin terörle ilişkisine odaklanıldı. Ancak oldukça önemli bir noktayı kaçırdık. O da bu hareketlerin bizi terörize etme araçları olduğu. Nitekim dünyanın gözü önünde Afganların Taliban’dan korkup kaçması gerçek bir terör deneyiminin görüntüleridir. En selefi, totaliter, dogmatik ve vahşi İslami çizgideki hareketler, psikolojik terörün oluşmasını sağlamak ve aynı zamanda gizli tehdit mesajları göndermek için kullanılmıştır. Diğer bir deyişle, aşırılık yanlısı hareketler sadece terörist hareketler değil, aynı zamanda başkalarının elinde bizleri terörize etmek için kullanılan araçlardır.
Taliban Hareketi tekrar iktidara geldikten ve ardından gelişmiş ağır sanayilerde kullanılabilecek kaynaklara, petrole ve madenlere sahip bir ülkeyi ele geçirdikten sonra bazılarının aklına siyasal İslam ile mücadelenin gerilediği düşüncesi geliyor olabilir.
Amerika Birleşik Devletleri özellikle Çin'i faturası çok yüksek olacak yeni ve karışık bir kriz yumağının içine soktu. ABD'nin çıkarları yolunda olduğu ve tehdit edilmediği ölçüde Taliban Hareketi, anlayışlı olacak ve içgüdülerini kontrol edecektir.