Yinelenen İkinci Kays Said

Büyük Tunuslu- Mısırlı şair şöyle der: “Ey yeşil Tunus, ey ciğerleri yakan, beyaz ceylanlarına avcılar kıyamaz.” Büyük şair bu dünyadan ayrıldı, ama yeşil Tunus ve tüm renkleriyle ceylanları halen başka bir uçan halıyla süzülüyorlar. Halının uzun iplikleri bu kez, kıyılarda yüzmeyen, aksine, siyasi mücadelenin ekonomik, sosyal ve hatta psikolojik kriz ovalarının ortasında soluğu kesilen ceylanların yünlerinden dokundu. Yaşanan ani bir nöbet, çaresiz ve öfkelileri bunaltır, onlara basit ve korkunç bir çözüm sunar. Bir litre benzin ve bir çakmakla bedenini tutuşturması, insanların kalplerinde ve duyularında sönmeden alttan alta yanan bir köze dönüşmesi için yeterlidir. Eti ve kemikleriyle Tunus Yasemin Devrimi'ni ateşleyen ilk Marzuki, devrimden sonra ülkenin cumhurbaşkanı olan ve söylemleriyle yangını körüklemeyi bırakmayan ikinci Marzuki gibi. Üçüncü Marzuki’ye gelince, o, içinde hayatın fırtınalarının ve onlarla birlikte hayatının sıcak bir sahnesine yerleşen tozların toplandığı bir başka öfkeliydi. Bin Ali zamanında siyasi İslami eğilimi nedeniyle yıllarca hapis yattı. Devrimden sonra, Nahda Partisi’ne katılarak genel merkezinde resepsiyon görevlisi olarak çalıştı. Ancak işten çıkarıldığında boynundaki hayat ipi onu boğdu. Bir litre benzin ve birkaç kibritle, Nahda Partisi’nin resepsiyonun ortasında kendisini ateşe verdi. Orada bulunanların arasındaki eski Başbakan Cevad el-Arid yangından kaçmak için pencereden atlarken, Nahda Partisi Şura Konseyi Başkanı el- Haruni ise yaralandı. Bayram el-Tunusi’nin yeşil Tunusu artık ciğerleri değil de bedenleri mi yakıyor?
Belagat sahibi Cumhurbaşkanı Kays Said, temmuz ayında devrimini deklare etmesinden bu yana, Tunus varlığını tamamıyla sarsan açıklamalarını yapmaktan geri durmadı. Siyasi yelpaze, çatışma ritminin eksik olmadığı keskin bir şekilde bölünmüş durumda. İnsanlar cumhurbaşkanının tam olarak ne istediğini bilmek için aylarca beklediler. Bir başbakanın atanması uzun zaman aldı. 2014 anayasasının çıktılarını belirlemek, insanları meşgul eden ve birbirleriyle tartıştıkları soruydu. Dondurulan, Cumhurbaşkanının tanımıyla askıya alınan parlamentonun kaderi hararetli bir tartışma konusuydu. Parlamenter hayatın etkinleştirilmesinin gerekliliğine yönelik iç ve dış talepler yükseliyordu. Tunus'a yardım ve kredi sağlayan birçok ülke ve uluslararası kuruluş bunda ısrar ederek, ülkeyi bunaltıcı mali sıkıntıdan kurtarmak için mali yardım sunmanın şartı haline getirdiler. Cumhurbaşkanı Kays Said, 13 Aralık Pazartesi günü kameraların karşısına geçip, ülkedeki siyasi yaşamın geleceğini belirleyen siyasi dayanaklarını sundu. Bunlar Cumhurbaşkanı’nın "çözülmüş" ulusal düğümü yeniden bağlamak için yeterli olduğuna inandığı yedi temel maddeden oluşuyor.
1- Temsilciler Meclisi, yeni seçimlerin düzenleneceği tarihe kadar askıya alınmış veya dondurulmuş durumda kalacak.
2- Elektronik platformlar ve heyet toplantıları yoluyla 1 Ocak 2022'de başlayıp 20 Mart'ta sona erecek bir halk istişaresi –referandum- düzenlemek.
3- Çeşitli önerileri ve cevapları bir araya getirecek bir komitenin oluşturulması.
4- Anayasa taslağı ve diğer reformların, Cumhuriyetin ilanının yıl dönümü olan 25 Temmuz'da halk oylamasına sunulması.
5- 17 Aralık 2022'de yeni seçim yasasına göre genel seçimlerin düzenlenmesi.
6- Vergi barışı ve halkın parasının sahibine geri dönmesi için devlete ve halka ait projeler yürütülmesi
7- Tunus devletine ve halkının haklarına karşı suç işleyenlerin yargılanması ve yargının görevini tam bir tarafsızlık çerçevesinde yürütmesi.
Temmuz ayındaki ilk açıklamasının ardından Cumhurbaşkanı, Tunusluların uzun zamandır beklediği ikinci açıklamayı yaptı. Cumhurbaşkanı'nın bu noktaları, yedi bilgelik sütununu oluşturup, Tunus devletinin istikrara geçiş yapması, tüm yönelimleri ve oluşumlarıyla herkesin harekete geçmesi için büyük kapıyı aralayacak mı? Tunus'un ceylanları, avlanmaktan ve yanmaktan korkmadan yeniden kıyılarda mı yüzecekler? Yoksa bu 7 noktalı haritada yer alan temel popülist mayınlar, birden fazla öfkeli kişinin o sütunların tahtalarına fırlatacağı kibrit çöpleri, şaşkınların iniltilerini uzaklaştıran benzin mi olacak?
Temmuz'dan sonra Aralık ayında tekrar karşımıza çıkan Cumhurbaşkanı ikinci Kays Said, başından beri, temel popülist eğilimini ve partili parlamenter deneyimden duyduğu hayal kırıklığını gizlemedi. Cumhurbaşkanlığı yarışı sırasında seçim programında açıkça ifade etti. Kaldı ki onun dahi beklemediği ezici bir halk desteğini almasını sağlayan husus da buydu.
Sıkıntılı ve bitkin ülkeye istikrarı geri getirmesi beklenen bir hedef ile Tunus arasında tam bir yıl var. Ama aylar, umudun kimyasıyla yüklü bir ufukta süzülen bilinmeyenlere, uygulamaya geçme aşamasında hareket eden sessiz bir öfkeye de gebe. Taraflar arasındaki mesafeler uzun ve bunları kısaltmak benzin ve kibritlere karşı akıl ve eylem ipleri gerektiriyor.
Elbette, İkinci Kays, üzerinde savaştığı toprağın kırılganlığının farkında. Tunus, içinde, sivil unsurlar kadar düşünürler, hatta büyük filozoflar da barındıran bir ülke. Bunların başında, devletin kuruluşundan bu yana, büyük mücahit Habib Burgiba ve büyük güvenlik generali, eski cumhurbaşkanı Zeynelabidin Bin Ali’ye karşı sıcak savaşlar veren Genel İşçi Sendikası geliyor. Genel İşçi Sendikasının yanı sıra Tunus sokağı üzerinde güçlü bir etkiye sahip başka sendikalar da var. Cumhurbaşkanı Kays Said, ülkedeki siyasetin ön sırasında tek başına durmuyor. Partiler arasında onun 7 dayanak noktasını harfi harfine destekleyenler var. İslami Nahda Partisi'nin önde gelen liderlerinden Muhammed el-Kumani, Cumhurbaşkanının geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamanın, gerçekleştirdiği darbeyi pekiştirmeye yönelik olduğunu, Nahda’nın tüm ulusal siyasi güçlerle iş birliği içinde onu başarısızlığa uğratmak için çalışacağını, halkın iradesinin çalınmasına karşı çıkmaları için kitlelere sokağa dökülme çağrısı yapacaklarını ifade etti. Kumani, Cumhurbaşkanından projesini geri çekmesini istedi ve tek başına yönetme olarak adlandırdığı girişimini kınadı. Öte yandan Halk Akımı Partisi lideri Velid el-Abbasi, partisinin Cumhurbaşkanının açıkladığı yedi maddenin içeriğini, özellikle de herkesin seçimlere ve referanduma katılabilmesini sağlayacak geniş halk katılımıyla ilgili maddeyi desteklediğini belirtti. Abbasi, dış destek alan ve yasaları çiğneyen partiler olduğunu da sözlerine ekledi. Cumhurbaşkanının açıkladığı maddelere büyük bir destek olduğunu vurguladı. Tunus bugün birden fazla kapının önünde duruyor ve bilinmez geleceğin cebinde her biri için ayrı bir anahtar var.