Mübarek Ramazan Bayramı'nda pazarlama

Bayramlar ve tatiller, ekonomiyi canlandıran en önemli etkenlerden ve zaman dilimlerinden biridir. Zira bayramlar, toplumun tüketim davranışlarını geçici de olsa değiştirir ve yeni davranış normları oluşturabilir. Bu da ticari faaliyetler için yenilikçi fırsatlar sunar. Kurban Bayramı özellikle kurban satışlarının artmasıyla tarım sektörü için bir teşvik sağlarken, Ramazan Bayramı kurbanlarla sınırlı kalmayarak canlılık kazanan faaliyetlerin çeşitliliği ile öne çıkar. İslam dünyasındaki pazarlar, mübarek Ramazan ayının son günlerinde en önemli dönemlerinden birine tanık olur. Yeni kıyafetler, hediyelik eşyalar ve takılar satın alınır ve insanlar pazarları hıncahınç doldurur.
Pandemi nedeniyle kutlamaların azaldığı iki yılın ardından özellikle bu yıl İslam ve Arap dünyasında mübarek Ramazan Bayramı'nda hediye almak ve tüketim alışkanlığını artırmak en öne çıkan davranışlardan biri. Bu yüzden Ramazan Bayramı dünya ülkelerindeki diğer kutlama dönemlerine çok benziyor. Öte yandan tüketicilerin ürün ve hizmet satın alma davranışları farklılık gösteriyor. Örneğin - ki saymakla bitmez- bir istatistik çalışması Mısırlıların yüzde 50 ila yüzde 80'inin aileleri ve arkadaşları için hediyeler aldığını ve yaklaşık yüzde 30'unun evlerindeki mobilyaları yenilediğini ortaya koydu. Bir başka istatistik çalışması ise Endonezyalıların yüzde 40'ından fazlasının Ramazan Bayramı sırasında seyahat planları yaptığını gösterdi. Ancak Ramazan Bayramı'nın ticari sezonu hala Müslüman ülkelerle sınırlı ve dünya çapındaki benzer sezonlardaki popülerliği yakalayamamış durumda.
Dünyanın birçok ülkesi miladi yılın sonunda kutlanan Noel bayramında indirimler yapılmasına tanık olur. Hıristiyan olmayan ülkeler bile ürün ve hizmetlerini pazarlamak için bu sezondan yararlanmaya çalışan ticari şirketlerin fırsatlar sunduğuna tanık olur. Aynı şekilde çoğu web sitesi, sadece ABD ve Kanada'da kutlanan Şükran Günü'nden sonraki cumaya denk gelen ‘Black Friday’ (Kara Cuma) sırasında da fırsatlar sunar. Öte yandan dünyanın birçok ülkesi Sevgililer Günü'nü kutlar. Bu günün ticari olarak popüler hale gelmesi, şu anda bilindiği üzere yıllık etkinliklerden ticari olarak faydalanan ilk şirketlerden biri olan Hallmark Cards’ın Sevgililer Günü’nden faydalanarak tebrik kartları basmaya başladığı 20. yüzyılın başlarına denk geliyor. Ayrıca çoğu web sitesi, İngiltere'deki en önemli alışveriş günlerinden biri olan Boxing Day (Hediyeleşme Günü) için de pazarlama yapar.
Bu alışveriş günlerinin dini veya resmi tatil günleri ile ilgisi yoktur. Çin, geçtiğimiz 10 yılda Bekarlar Günü'nü uydurdu. Her yıl Kasım ayının 11’inde kutlanan bu gün, Çin devi ‘Alibaba’ liderliğindeki satış hacmi açısından dünyanın en büyük online alışveriş sezonlarından biri sayılıyor. Aynı şekilde Amazon, Temmuz ayında ticari platformu aracılığıyla özel indirimler sunduğu ‘Prime Day’ gününü başlattı. Aynı şekilde çoğu perakende mağazası ve web sitesi, ancak 15-20 yıl sonra ticari bir sezon haline gelen Anneler Günü (1917 yılında ortaya atıldı) ve Babalar Günü (1924 yılında ortaya atıldı) için pazarlama stratejileri oluşturmakta.
Sevgili okuyucularım, Ramazan Bayramı'nın ilk günlerinde Amazon’un web sitesine girdiğinizde, alışveriş fırsatlarının dünya çapında yaklaşık iki milyar Müslüman tarafından kutlanan bayram için değil de Anneler Günü için olduğunu göreceksiniz.
Ticari sezonların çoğu, mübarek Ramazan Bayramı’ndaki kutlamaların büyüklüğüne ve satın alma gücüne erişemiyor. Ancak Ramazan Bayramı sezonunun ticari sektörde pazarlanması hala az ve büyük ölçüde İslam ülkeleriyle sınırlı. Kültürel veya toplumsal bir geçmişe dayanmayanlar da dahil olmak üzere diğer ticari sezonlar sınırlarını aşarak, -ABD’de her yıl Black Friday sırasında meydana gelen izdihamda olduğu gibi bu kutlamalar sığ ve barbarca olsa bile- başka kültürlerin kendi kültürlerini ve geleneklerini diğerlerine pazarlayabildiği küresel alışveriş sezonlarına dönüştüler. Ayrıca mübarek Ramazan Bayramı, diğer önemli günlerde olduğu gibi sadece yıl boyunca varlıklı tüketicilerin satın alma gücü ile öne çıkmıyor. Aynı zamanda sadaka, zekat ve hayırseverlerin hediyelerini almayı hak edecek derecedeki yoksul kimselerin satın alma gücünün artması ile de öne çıkıyor.
Pazarlamacıların, mübarek Ramazan Bayramı'nı küresel düzeyde yatırıma dönüştürmek için hala fırsatları var. Bu, Müslümanların bayram kutlamasının kültürel yönünü aktarması ve bu sezonu diğer önemli günlerde olduğu gibi küresel bir ticari sezona dönüştürmesi için bir fırsat. Ramazan Bayramı’nın pazarlanmasında, ulusal ürün ve hizmetleri canlandırabilecek ve yerel turizme teşvik edebilecek birçok yenilikçi fırsat var.
Allah hepimizin salih amellerini kabul etsin. Sizi mutluluk, muhabbet ve şefkat dolu bir şekilde aileniz ve sevdiklerinizle beraber kılsın. Bayramınız mutlu, sağlıklı ve hayırlı geçsin.