Daha fazla değil sadece 13 milyon varil petrol

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın, ülkesinin günlük ham petrol üretimini 13 milyon varile çıkarma konusunda yaptığı açıklama yeni değil.
Dünyanın en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan Aramco şirketi üretim kapasitesini günlük 13 milyona yükselteceğini 2020’de zaten duyurmuştu. Ancak 13 milyon varil üretimine 2027 yılında başlanması hedeflenmekteydi. Bazıları Suudi Arabistan’dan, ABD’nin talebi ve baskısı sonucu böylesi bir açıklama geldiğini değerlendirerek yanlış yorumluyor.
13 milyon rakamı yeni değil, yeni olan; Prens Muhammed bin Selman’ın, ham petrol üretimini 13 milyon varile çıkarma konusunda ‘hazır kapasiteye’ sahip olduklarını, ancak üretimi daha yüksek seviyelere çıkaracak ek kapasitelerinin bulunmadığını belirtmesiydi. Bunun anlamı ise; kimsenin 13 milyon varilin üzerinde herhangi bir üretim yapılacağı yönünde beklenti içine girmemesi gerektiğiydi.   
Şu anda petrol piyasalarını, ABD yönetimini, Batılı ülkelerin üst düzey yetkililerini, Çin ve Hindistan gibi büyük tüketici ülkeleri endişelendiren şey; Suudi Arabistan'ın önümüzdeki yıllarda da yeterli seviyelerde petrol arzını sürdürüp sürdüremeyeceğidir. Peki Veliaht Prens'in açıklamasını nasıl yorumlamamız gerekir?
Prens Muhammed bin Selman’ın açıklamasındaki olumlu kısım, mevcut 12 milyon varil olan üretimin 1 milyon varil arttırılacak olmasıdır. Suudi ARAMCO normal şartlarda günlük ürettiği petrolün 10 milyon varillik kısmını piyasalara sürmekte, 2 milyon varili ise, üretici ülkelerinden birinin küresel piyasalara arzında bir sıkıntı olması durumunda kullanılmak üzere ihtiyati rezerv olarak tutmaktaydı. Bu yedek kapasite, ABD ve Rusya’dan daha az üretse de Krallığın petrol gücünün sırrını teşkil etmektedir. ABD ve Rusya tam kapasite üretim yaparken, Suudi Arabistan kapasitesinin altında üretim yaptığı gibi, her gün iki milyon varil petrolü depolamaktadır. Dolayısıyla üretim kapasitesindeki artış, talebin büyümesine rağmen yedek kapasitenin yüksek seviyelerde kalacağı anlamına geliyor.
Suudi Arabistan'ın önümüzdeki yıllarda günde ortalama 11 milyon varil üretim yapacağını varsayarsak, yedek kapasite günde iki milyon varil seviyesinde kalacaktır. Yani yedek kapasite Suudi Arabistan’ı, küresel krizlerle güvenilir bir şekilde yüzleşebilecek bir ülke olarak öne çıkarmakta, istikrarı desteklemekte ve Krallığı güvenilir bir üretici kılmaktadır. Ancak piyasaların duymak istediği şey; Suudi Arabistan Krallığı’nın günlük üretimini derhal 13 milyon varile çıkarması ve tümünü pazara sürmesi yönündeydi. Bunun bencil bir yaklaşım olduğunu söyleyebiliriz. Şöyle ki; bu kesimler Krallığın üretimini 13 milyonda tutmasını isterken, karşılığında 13 milyon varilin tümünün tüketileceğinin garantisini sunuyorlar mı? Maalesef bu yönde bir güvence verilemiyor. Özellikle çoğu Batı ülkesinin genel olarak petrol ve fosil yakıtlara karşı düşmanca politikaları olduğu bir gerçektir. Gelişmiş Batılı ülkeler, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nü (OPEC) üyelerinin yararına yüksek petrol fiyatları arayan bir kuruluş olarak değerlendiriyor. Bu antipatik düşmanca yaklaşımın yanlış olduğu açıktır, OPEC üyesi Arap ülkelerinin 1973 savaşını protesto etmek için ‘boykot silahını’ kullandığı dönemle de ilişkilendirilen eski klişe yaklaşımların ve şüphelerin yansımasından ibarettir.  
Suudi Arabistan'ın üretimini daha fazla artıramayacağı algısı iki nedenden dolayı yanlıştır: Birincisi, doğal gaz tüketimini ve yenilenebilir enerji yatırımlarını arttırması, petrolün iç tüketimini azaltacağı için, ihraç edilecek en az bir milyon varil petrol fazlası daha olacaktır. İkincisi; ABD gelişmiş petrol çıkarma teknikleriyle dünyada bir numaralı petrol üreticisi oldu, bu alandaki yeniliklerin yakın gelecekte Suudi Arabistan petrol üretiminin arttırılmasında kullanılması kuvvetle muhtemeldir. Dolayısıyla dünya ülkeleri, Suudi Arabistan'ın üretim kapasitesi üzerinde spekülasyonlar yapmayı bırakmalı ve alternatif enerjiye geçişte dengeli politikalar benimsemeye odaklanmalıdır.
Suudi Arabistan’ın daha fazla petrol arzı gerçekleştirmesi için teşvik edilmesi gerekir. Bunun dışında; petrole düşman olan ancak ihtiyaç duyan ülkeler için şimdilik en iyi senaryo 13 milyon varil petrol üretilecek olmasıdır.