Türkiye Irak’ın dışına itiliyor

Irak’ın Duhok kentinde Zaho ilçesine bağlı bir bölge havan topu saldırısının hedefi oldu. Şaraniş Şelalesi’ne yakın Pereh olarak bilinen turistik bir noktada gerçekleşen saldırıda çoğu turist 9 sivil yaşamını kaybetti, 30’dan fazla kişi de yaralandı. Hava saldırılarına aşina olan bölgeye yönelik tehdit, bir anda Irak’ta “Türkiye karşıtı bir kampanyanın” fitilini ateşledi.
Bağdat cephesi öfkeli. Irak Başbakanı Mustafa El Kazımi, “Yanıt verme hakkımızı saklı tutuyoruz” diyerek Ankara’nın bölgede yoğunlaşan hava saldırılarına işaret ederken, muhalefet liderleri de hükümeti Türkiye aleyhinde adımlar atmaya davet etti. Ülkede ulusal yas ilan edildi ve Türkiye'nin Bağdat Büyükelçisi Dışişleri’ne çağırılarak Türk kuvvetlerinin Irak topraklarından çekilmesi istendi.
Bağdat’ın sert tutumuna karşın Ankara saldırıda bir payı olduğunu reddediyor. Türk Dışişleri, havan topu saldırısının faili olarak terör örgütü PKK’yı gösteriyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, katıldığı bir televizyon programında Ankara’nın Bağdat’ı ikna edecek kanıtlar sunmaya hazır olduğunu söyledi. Ancak Türkiye’nin açıklamaları gergin havayı yumuşatmaya yetmemiş gibi görünüyor.
Saldırı sonrası Türkiye’nin Bağdat Büyükelçiliği önünde başlayan Ankara aleyhtarı gösteriler ülke çapına yayıldı bile. Necef, Kerkük ve Süleymaniye Türkiye karşıtı protestoların merkezi konumunda. Bölgeden gelen görüntülerde bahse konu kentlerdeki Türkiye vize merkezlerinin basıldığı ve tabelalardaki Türk bayraklarının Irak bayraklarıyla kapatıldığı anlaşılıyor.
Elbette bu noktada saldırının kimin tarafından yapıldığını bilmemiz mümkün değil. Fakat, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Tahran ziyaretinden bir gün sonra Irak’taki dengelerin değişmesi manidar. Söz konusu ziyarette İran’ın dini lideri Ali Hamaney, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a “Suriye’ye yapılacak herhangi bir askeri saldırı bölgeye zarar verecek” diyerek Tahran’ın Türkiye’nin olası Münbiç harekâtına kırmızı ışık yakmıştı. Görüşmenin üzerinden daha 24 saat geçmeden saldırı sonrası Irak’aki Şii hareketlerin merkezinde yer aldığı gösteriler ülkeyi sardı.
Gösterilerde başı bağımsız Şii lider Mukteda es Sadr’ın taraftarları ve PKK yanlısı gruplar çekiyor. Bir açıdan verilen ani reaksiyon Bağdat’taki güç dengelerini de etkilemek için kullanılan bir araç. Her ne kadar Ankara aleyhtarı gösterilerin salt Tahran destekli gruplar tarafından düzenlendiğini söylemek güç olsa da İran’ın Türkiye’yi Irak’ta zayıf bir aktör konumuna getirmek istediği sır değil.
Neticede faili kim olursa olsun Duhok’taki saldırı ve ardından gelen tepkiler, Irak’ta bir süredir kaynamakta olan öfkenin tezahürü. Bağdat’ın Şii yöneticileri de artık Türk askeri varlığından rahatsız. Türkiye son yıllarda Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’yle -daha doğrusu Barzani ailesinin KDP’si ile- kurduğu ittifak sayesinde ülkenin kuzeyini üsleriyle sarmalamış durumda. PKK ile mücadelede kullanılan hava saldırılarındaki “kayıplar”, sık sık terör örgütü ve bölgedeki destekçisi KYB tarafından anti-KDP propagandasına malzeme oluyor. Ancak bu sefer, Ankara’nın terörle mücadelesi “Türkiye’yi Irak’tan çıkarma” kampanyasına zemin hazırlıyor.