Robotların yılı

Halka açık yerlerde eklemleri paslı metal bir insan kılığında aramızda dolaşmakla yetinen, ezberlediği düz cümleleri tekrarlayarak bizi etkilemeye çalışan aptal ve saf robotlara elveda. Bu ilkel yapay zekâ modeli, fakir alıcıların parasını ele geçirmek için çokça kullanıldı ve yıllarca dikkat çekti. Şimdiyse, olağanüstü zekâ ve dehaya sahip programlarla değiştirilmek üzere kaybolma sürecinde bulunuyor.
2022 yılında yapay zekâ alanında meydana gelen niteliksel sıçrama, yirmi yılı aşkın süredir toplanan devasa verilerden yararlanarak uzun uğraşların, bilgi analizi ve algoritma oluşturma konusundaki özenli ve ustaca çalışmaların doruk noktasıydı.
Fransa’da yayınlanan "Poster Girl" kitabı, durup bakmadan geçemeyeceğiniz kapağı nedeniyle büyük yankı uyandırdı. Kitap, sanki tamamen yapay zekâ tarafından yapılmış üç boyutlu bir kadın yüzünün resminin önündeymişsiniz hissi veriyor. Köklü "Michel Lafon Publishing" (Michel Lafon Yayıncılık), görüntüleri oluşturmak için kelimeler aracılığıyla kendisine verilen metinsel açıklamaları analiz etmeye dayanan "Midjourney" programını kullanmasını haklı çıkardı. Bunlar bir insanın aklına gelmeyecek görüntüler. 2022 yılının ortalarından itibaren halka açık olan program, hiçbir insan beyninin kaldıramayacağı on binlerce görsel ve formata sahip. Bu programın "DALL-E" ve "Stable Diffusion" gibi birden fazla yerde doğan kardeşleri var. Bunlar, zihninizden geçen her görüntüyü kelimelerle ifade ederek, gözünüzün önünde saniyeler içinde gerçeğe dönüştürecek programlar.
Bugüne kadarki en muhteşem program olan "ChatGBT" yazılımını yapay zekâ meraklıları yıl bitmeden kutladı. Bu program, insanların sorularını bir robota sormasına izin veriyor. Fikir yeni olmasa da kullanıcıları büyüleyen şey cevapların doğası ve zekice oluşu. Program tarafından verilen yanıtların becerisi, yumuşaklığı, akıcılığı ve insani dokunuşu da kullanıcıları etkileyen diğer etkenler. Program derin ve felsefi konuşmasının yanı sıra tarihi ve coğrafi bilgileri de içeriyor. O, sınırsız bilgiye sahip bir insan gibi ve çok yönlülüğü, becerikliliği ve derinliği kendinde barındırıyor.
Yazılım, daha önce "DALL-E" yaratıcı fotoğraf programını üreten "OpenAI" tarafından hazırlandı. OpenAl, Silikon Vadisi milyarderlerinin desteğiyle 2015 yılından beri faaliyet göstermektedir. Bu isimlerin arasında, sohbet programını "korkutucu derecede iyi" olarak tanımlayan ve bizi güçlü ve tehlikeli yapay zekaya yaklaştıran süperstar Elon Musk da bulunuyor.
Macera henüz emekleme aşamasında ve ABD gibi Avrupa da taşıdığı riskler nedeniyle sınırlamaya çalışıyor. Ancak insanı koruma adına kılık değiştirmiş bir diktatörlük uyarısında bulunanlar var ve insan bazı şeyleri merak ediyor. Yapay zekanın ne olduğunu kim tanımlayabilir? Cihazlarımızın yaptığı görevler nelerdir ve bu isimle anılabilirler mi? Sınırları nerede başlar ve nerede biter?
Koreli sanal şarkı grubu "Eternity"nin albümlerine bakıp, Dünya üzerinde milyonlarca takipçisi bulunan "K-Pop" alanındaki diğer ünlü gruplarla karşılaştırmak insanı paniğe sevk etmeye yetiyor.
Gerçekten de cep telefonunuzdan veya mobil cihazınızdan size her yazılı cevap geldiğinde karşı tarafta insan mı yoksa cin mi olduğunu kendinize soracaksınız.
Gerçek varlığı olan şarkı gruplarının, büyük gösterilerde yerlerini almak için kendilerine sanal alternatifler yaratması şüphenizi artırıyor. 15 milyon kişinin başarılı "BLACKPINK" grubunun sanal bir gösterisini izlediğini hayal edin. Grubun şarkıcıları sanal ikizleri sayesinde 2022'nin “En İyi Metaverse Performansı” ödülünü kazandı.
İşler kafa karıştırıcı yerlere gidiyor. Mevcut bilimsel gelişme ve yetenekler sevindirici, ancak kullanıldıkları yerde tüm iyimserliği tehlikeye atıyor. Sanatçıları, tasarımcıları, yazarları ve gazetecileri kim koruyor? Herhangi bir platformun fikri mülkiyete saygı duymadan dilediği metni kullanması, programına öğretmesi ve en iyi şekilde sorgulaması artık mümkün. Filmlerde gördüğümüz oyuncuların gerçek mi yoksa hayal mi olduğunu yıllar sonra kim söyleyebilir? Rolünü oynayan aktörün kendisi mi yoksa onun bir benzeri mi? Ve bir yıldız sayısız rolü yerine getirmek için klonunu satabilir mi?
Gelişmeler, Dünya görüşümüzü, hatta dünyadaki rolümüzü değiştirecek. Yeryüzünü yaralayanın kendimiz mi yoksa hayaletlerimiz mi olduğunu bilmeden ucube olacağız sanki.
Rahatsız edici deneylerden biri, Cenevre'nin bir banliyösünde dünyanın en iyi gurmelerinin çalıştığı bir laboratuvar tarafından gerçekleştiriliyor. Buradaki amaç bir robot yardımıyla ete vejetaryen alternatifler yaratmak. Vejetaryen et alternatifleri için 2030 yılına kadar 200 milyar dolara çıkacak 25 milyar dolar değerinde küresel bir pazar olduğu söyleniyor.
Bu yüzden aynı laboratuvar 18 Michelin yıldızına sahip ünlü Fransız Şef Nicolas Mayer'in yardımına başvurarak gerekli endüstriyel alternatifleri karşı konulamaz lezzetlerle buluyor. Şef, daha önce hiç görmediğiniz bir tada ulaşmak için Sam adında bir robot kullanıyor. Sam'ın avantajı, gurmelerin ve şeflerin sahip olabileceği tat önyargılarına veya bilinçaltı kültürel eğilimlere tabi olmamasıdır. Sam'ın yalnızca en profesyonellerde bulunan kusursuz tarafsızlığı, hızlı ve tereddüt etmeden çalışmasını sağlıyor.
İnanıyor ve hayran mı oluyoruz yoksa iğreniyor ve korkuyor muyuz? Duygular, dönüşümlerin çılgınlığı karşısında gerçekten karışıyor. Tatsız haberlerden biri de yapay zekâ üzerine çalışmaların iki katına çıkacağı, çünkü durgunluk ve ekonomik krizler yatırımcıların daha fazla işçiyi işten çıkarmasına ve yerlerine robotlar ve makineler almasına neden olacak.