David E. Sanger ve Choe Sang-Hun
TT

Biden ve iki Kore

Eski ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un arasındaki diplomasinin Vietnam’ın başkenti Hanoi'de gerçekleşen başarısız görüşmeden sonra başarısız olmasından bu yana geçen dört yıl içinde, Pyongyang'ın nükleer cephaneliği o kadar hızlı genişledi ki, ABD’li ve Güney Koreli yetkililer artık bu tür silahların sayısını doğru bir şekilde kayıt altına almaya çalışmaktan vazgeçtiklerini kabul ettiler.
Kuzey Kore'nin füze testleri o kadar sıklaştı ki artık Seul’deki manşetlerde neredeyse görmezden geliniyor. Dolayısıyla ABD Başkanı Joe Biden, Güney Koreli mevkidaşı Yoon Sok Yeol'u Çarşamba günü Beyaz Saray'da ağırladığında (Biden dönemindeki ikinci ziyareti) Kuzey Kore'nin silahsızlandırılmasının halen makul bir hedef olduğuna dair çok az iddia olacak.
ABD'li yetkililer, Biden'ın Yoon'a olan en görünür taahhüdünün, silah kontrol uzmanlarının ‘genişletilmiş caydırıcılık’ dediği şeye odaklanacağını ve ABD nükleer cephaneliğinin gerekirse Kuzey Kore'nin Güney Kore'ye herhangi bir nükleer saldırısını önlemek veya böyle bir saldırı olması durumunda buna karşılık vermek için kullanılacağına dair taahhüdünü yineleyeceğini söylüyor.
Yalnızca caydırıcılık üzerine odaklanmak, son otuz yılda Pyongyang'ın nükleer programını dizginlemek için diplomatik ikna, ezici yaptırımlar ve dönemsel kalkınma yardımı vaatleri de dahil olmak üzere diğer tüm çabaların başarısız olduğunun çarpıcı bir itirafıdır. Aynı zamanda, Kuzey Kore'nin nükleer silah kullanmak için intihara meyilli bir karar vermesi ihtimalinin çok düşük olması üzerine, Güney Kore'de kendi bağımsız cephaneliği için artan bir çağrıyı bastırmayı amaçlıyor.
Ancak Yoon'un Washington ziyaretinde ele alınacak tek konu Kuzey Kore'nin nükleer cephaneliği olmayacak. Çünkü kendisi ve Biden iki ülke arasındaki ittifakın 70. yıl dönümünü de kutlayacak. Ayrıca, Güney Kore'nin yarı iletken üretimine daha fazla yatırım yapmasına yönelik taahhütler ve Seul'ün Japonya ile her zaman gergin olan ilişkisini güçlendirme planları ele alınacak. Ancak Kuzey Kore'nin nükleer yeteneklerinin hızlı bir şekilde genişletilmesi, her iki ülke için de daimî bir ortak endişe konusudur.
ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) tahminlerine göre Çin'in silah kapasitesini 2035 yılına kadar 1.500 silaha çıkarması ve Rusya'nın Ukrayna'daki savaşında taktik silahlar kullanma tehdidinde bulunmasıyla, Kuzey Kore'nin yerleşik ve gelişmiş nükleer programı artık geri döndürülemez görünüyor.
Kuzey Kore Dışişleri Bakanı Choe Son Hui, hükümetinin son aylarda defalarca tekrarladığı bir ifadeyi yineleyerek, Kuzey Kore'nin “dünya çapındaki nükleer güç statüsünün nihai ve geri döndürülemez hale geldiğini” söyledi.
Bir grup uzman, ilk saldırıları başlatma konusundaki söylem veya tehditlerdeki değişimin, Kuzey Kore'nin nükleer silahlarını kullanma konusunda daha fazla istekli olduğunu gösterdiğine inanıyor. ABD’li yetkililerin Kuzey Kore cephaneliğinin bir pazarlık kozu, iş anlaşmalarında takas edilecek bir araç gibi göründüğünü düşündüğü günler geride kaldı, şimdi yanıtları yıkıcı olacak.
ABD hükümetinin Kuzey Kore ile ilgili ilk istihbarat değerlendirmelerinden birini denetleyen Joseph S. Nye, “Çiplerden para kazanmaya çalışacakları ve bunu bir şeye harcayacakları konusunda yanlış bir kanı var. Ancak Kuzey Kore'nin en büyük hedefi ülkeyi geliştirmek yerine, yönetici aileyi korumaktır. Bu da nükleer cephaneliği elinde tutmak ve onu genişletmek anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
ABD'li yetkililer, The New York Times'a verdikleri röportajlarda, Kuzey Kore'nin Çin ile ilişkisindeki değişikliğin, Pyongyang'ın cephaneliğini genişletme konusundaki güvenini kısmen açıklayabileceğini söylediler. ABD daha önce ülkeyi dizginlemek için Kuzey Kore'nin hayati bir enerji ve ticaret tedarikçisi olan Pekin ile birlikte çalıştı. Ancak 2000'lerin ortalarında Çin, nükleer sorunu çözmek için Kuzey Kore, Japonya, Rusya, ABD ve Güney Kore'yi bir araya getiren altılı müzakerelere ev sahipliği yaptı. Pyongyang nükleer denemeler yaptığında Pekin genellikle yaptırımların lehine oy kullandı, ancak sadece birkaç yaptırım uyguladı.
Şimdi Çin, Kuzey Kore'yi asi, öfkeli bir komşu olarak görmek yerine Rusya ve İran ile birlikte onu Beyaz Saray yetkililerinin ‘mağdurlar koalisyonu’ dediği bileşenin bir parçası olarak memnuniyetle karşıladı. Çinli yetkililer muhtemelen Kuzey Kore'nin nükleer testlerinin ters gidip radyoaktif bir bulut oluşturabileceğinden korkarken, Kuzey Kore'nin ABD ve müttefiklerini düzenli füze testleriyle rahatsız etmesinden son derece memnun görünüyor.
Kuzey Kore'nin sığınaklardan çıkmayı ve fırlatmayı hızlandıran katı yakıtlı bir füze de dahil olmak üzere kıtalararası balistik füzelerle ilgili son testleri, Kuzey Kore'nin belirli hedefleri vurma yeteneği belirsiz olsa bile artık ABD anakarasına neredeyse kesin olarak ulaşabileceğini gösteriyor. Pyongyang, silah yapısını tamamen savunma olarak tasarlamak yerine, geçen yıl boyunca ilk saldırıyı başlatma kapasitesinden bahsediyor.
27 Mart'ta Kuzey Kore, ülke liderinin çeşitli nükleer kapasiteli füzelere ve insansız hava araçlarına monte edilebilen küçük bir nükleer savaş başlığı kiti olan Hwasan-31'i denetlerken çekilmiş fotoğraflarını yayınladı.
Seul'deki Kore Ulusal Birleşme Enstitüsü'nde Kuzey Kore silahları uzmanı olan Hong Min, “eğer bu silah gerçekse, fotoğrafların Kuzey Kore'nin toplu nükleer savaş başlıkları üretme yeteneğini gösterdiği anlamına geldiğini” söyledi.
Kim, ülkenin nükleer cephaneliğinde ‘muazzam bir artış’ için seri nükleer savaş başlığı üretimi çağrısında bulundu ve geçtiğimiz ay hükümetine silah sınıfı nükleer malzeme üretimini hızlandırması talimatını verdi.
Güney Koreli yetkililer, Pyongyang'ın su altı insansız hava araçları ve hipersonik füzelerinin iddia edilen yetenekleri de dahil olmak üzere bazı iddialarının abartılı olduğunu söylüyor.
Washington ve Seul'deki tepki, ittifaklarını güçlendirme taahhüdü oldu. Yoon'un, Kuzey Kore ile nasıl başa çıkılacağı konusunda Mayıs 2021'de Biden'ı ziyaret eden eski Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in'den daha şahin bir görüşe sahip olması bunu kolaylaştırdı.
Bu nedenle, iki liderin ‘genişletilmiş caydırıcılık’ hakkında uzun uzun ve kamuoyu önünde konuşması bekleniyor. Biden ayrıca nükleer silahlı ABD denizaltılarının ve uçaklarının Güney Kore'ye daha düzenli ve açık ziyaretlerini başlatacak. Bu, Trump döneminde askıya alındıktan ve kısıtlandıktan sonra yakın zamanda yeniden düzenlenen ve genişletilen ortak askeri tatbikatları güçlendiriyor.
Yoon'un Ulusal Güvenlik Danışmanı Yardımcısı Kim Tae-hyo, zirvenin gündemindeki en önemli maddelerden birinin Güney Kore'nin Washington'un kendisini nükleer bir şemsiye ile koruma taahhüdüne olan güveninin nasıl artırılacağı olduğunu söyledi. Ancak Koreli yetkililer, bunun daha çok mevcut ABD başkanına olan güvenlerine ve Kuzey Kore'nin taktik nükleer silahlar kullanarak Güney Kore'ye bir saldırı başlatması durumunda Washington'un bir nükleer savaşı riske atmaya istekli olup olmayacağına bağlı olduğunu söylüyor.
* Bu makale Şarku’l Avsat tarafından The New York Times’tan tercüme edilmiştir