Bugün olduğu gibi ABD’nin düşüşünden çok söz edildiğinde, muhafazakarların Amerikan modelini savunması yoğunlaşıyor. Oklahoma'daki bir kamyon şoförünün Portekiz'deki bir doktorla aynı maaşı aldığını söylemek gibi… Bir de üniversite yaşamının güçlü ve sürekli üstünlüğünden bahsedip duranlar var. Çinliler ve Hintliler, bilgi arama hevesleriyle ayırt edilseler bile, ABD’ye kıyasla halen onun öğrencileri konumundalar. Çinli ve Hintli seçkinler, (dünyadaki diğer seçkinlerden bahsetmeye bile gerek yok) hâlâ Amerikan üniversitelerine gelip onlardan sertifika ve diploma istiyor.
ABD’lilerin dünya düzeninin merkezine yerleştirdiği üç şey henüz değişmedi: ekonomik sistem, teknoloji ve kitle imha silahları. Dr, Hüseyin Kenan'ın ‘ABD’de Liberalizm’in Yolu’ isimli yeni kitabında dediği gibi, bir kriz ya da düşüş varsa aynı Amerikan ölçeğiyle karşılaştırılıyor. ABD dünyaya liberal düşünceyi ahlaki bir ütopya temelinde sundu. Ancak bugün ABD, kürtaj hakkı, bedensel özgürlük çağrıları veya önceki idealleri gölgede bırakan diğer konuları en önemli meseleleri haline getiren ve eskisinin tam tersine dönüşen ‘yeni liberalizmden’ mustarip.
Dr. Kenan uzun süre ABD’de yaşadı ve önemli üniversitelerinde ders verdi. Her zaman ilk Amerikan modelinin diğer ülkelerde yaygınlaştırılması gerektiğini düşündü. Bu süreçte ABD anayasasına ilişkin açıklaması, Lübnan'daki veya diğer üçüncü dünya ülkelerindeki anayasaya olan ve olmakta olanlarla bir karşılaştırma gibi görünüyor.
Yazar, hukuk hükümlerine, örf ve adetlere pek dikkat etmeyen halklar için karmaşık bir siyasi meseleyi açıklarken akademik eğitiminin kökenlerine sadık kalmaya devam ediyor. Bu bağlamda, eski ABD Başkanı Barack Obama'nın sosyal uyum için sunduklarına ilişkin deneyimine açık bir hayranlık duyduğunu ifade ediyor. Bunun yanında Obama'nın Arap dünyasında izlediği politikayı da destekliyor. Biz bu noktada ona büyük ölçüde katılmayabiliriz.
Edward Gibbon bu terimi ortaya attığından beri, ‘Roma İmparatorluğu'nun gerilemesi azaldı ve dünya, imparatorlukların çökmesi için bazı ölçütler koydu.’
Belki de Washington'da tanık olduğumuz şey de buna benziyordur.
