Federal Soruşturma Bürosu’nun (FBI), yakın zamana kadar Başkan Joe Biden’ın İran Özel Temsilcisi olarak görev yapan Robert Malley’i gizli bilgiler ile ilişkili olarak soruşturduğu haberi doğruysa, güçlü bir siyasi bomba ile karşı karşıyayız demektir.
Malley’in İran dosyasındaki tutumlarında daha çok aşırı esnekliğin öne çıktığı malum. Daha önce 27 Ocak 2022’de burada, Washington’da kendisine takılan lakabı kullanarak “Hacı Robert Malley” başlıklı bir yazı kaleme almıştım.
Bölge, Avrupa veya Washington’daki kaynakları uzun uzun dinledikten sonra duyduklarım her zaman Malley’in İran dosyasına karşı esnek tavrını doğruluyor. Bunu Malley’i suçlamak için söylemiyorum. Daha ziyade bu, Başkan Obama döneminden beri Tahran’ın yaptıklarını ve yapmakta olduklarını tolere eden ideolojik saiklerin bir tanımlamasıdır.
Malley’in gizli belgelere ilişkin bir soruşturmadan geçtiğine dair bilgiler, ondan önce kendisinin geçen hafta bir açıklama yaparak ücretsiz izne çıkarıldığını duyurması ve bu yılın başlarında güvenlik izninin askıya alınması ortada ciddi bir şey olduğunu gösteriyor.
Şu anda Malley’e açılan soruşturma ve ondan önce eşi benzeri görülmemiş bir sahne ile askeri güçleri Moskova’ya yürüyen Rus Wagner şirketinin olayı, bize oldukça önemli bir şeyi anlatıyor: İster Moskova’da ister Washington’da olsun, kurumsal çalışmanın yerini hiçbir şey tutamaz.
Burada okuyucu “Bunun bununla ne ilgisi var?” diyebilir. Moskova’da ordunun yerini tutması için düzensiz kuvvetler kullanıldı ve bunun ne kadar tehlikeli olduğu anlaşıldı. Washington’da da İran’la ne pahasına olursa olsun anlaşma yapmak isteyen ideolojik saikli bir diplomat İran dosyasının başına getirildi. Bu, kurumların ve adamlarının yaklaşımına aykırı bir şeydir.
Malley dosyasında gerçek hatalar bulunursa -özellikle de gizli belgeler konusunda- bu, siyasi değil de ideolojik tutumlarla hareket eden Washington’daki İran akımı için gerçek bir darbe, hatta bir bomba olacak.
Medya mensupları, akademisyenler ve siyasetçilerin de aralarında bulunduğu Washington’daki İran akımının varlığı aşikâr. Eski Başkan Obama döneminde güçlendiler ve giderek daha cüretkâr hale geldiler. Öyle ki, İran’ın bölgede ve yetmeyip Ukrayna’da oluşturduğu tüm tehlikeyi göz ardı ederek İran’ın eylemlerini aklayan tutumlarını açık açık sergiliyorlar.
Bu bakımdan, görevinden uzaklaştırılıp yerine vekaleten Abram Paley’in atandığı Malley’in soruşturmasıyla ilgili meselede şu anda cevaplardan çok sorular var. Örneğin, herhangi bir ihlal tespit edilirse İran nükleer dosyasına ilişkin müzakerelerin geleceği nasıl olacak?
Müzakereler sekteye uğrayıp bölgede askeri çatışma ihtimali artacak mı? Malley’e açılan soruşturmada ciddi yanlışlar bulunursa bunun siyasi bir bomba etkisi yaratacağını söylediğimizde, özellikle ABD başkanlık seçimlerinin yaklaştığı göz önüne alındığında, kesinlikle abartmış olmuyoruz.
ABD’liler Tahran’ın nükleer eşiğe yaklaştığını kabul ediyor ve bu, İran nükleer dosyası krizi ile ilgili olan tüm taraflar üzerinde daha fazla baskı oluşturacaktır. Özellikle FBI’nın işin içine girmesinin durumun ne kadar ciddi olduğunu gösterdiği göz önüne alınırsa, bu soruşturmaların nereye gideceğini bilmiyoruz.
Bu yüzden, gerçekten yanlışlar olduğu tespit edilirse ilginç bir hikayenin, hatta siyasi bir bombanın eşiğindeyiz demek.
