Hüseyin Şubukşi
TT

Sıra dışı yazar ve cesur düşünce

Büyük ve farklı olarak tanımlanabilecek bazı yazarlar var. Başkalarının göremediğini görmek için basirete ve birtakım maharetlere sahipler. Bu da farklı konuları bilimsel yöntemleri ile ele almaları sayesinde gerçekleşiyor.
Alvin Toffler ve John Naisbitt gibi yazarlar buna örnek olarak zikredilebilir. Bugün, elit çevreler dışında yeteri kadar ilgiyi göremeyen ve yeterince insan tarafından takip edilmeyen bir yazar var. Ancak, tartışmasız teknik koşullar, enerji, iklim ve ekonomi üzerinde etki bırakan yazarların başında geliyor. Sözünü ettiğim yazar Vaclav Smil. Smil, 40'tan fazla çok değerli kitabı olan Çek kökenli Kanadalı bir yazardır. Kanada’daki Manitoba Üniversitesi’nde bir profesördür. Amerika'nın en ünlü işadamlarından Bill Gates'in favori yazarıdır.
Gates, “Vaclav Smil'den başka hiçbir yazarın kitabının çıkmasını bu denli hasretle beklemiyorum” der. “Enerji ve medeniyet” ve “enerji” gibi çok önemli konu ve başlık koleksiyonuna sahiptir. 2010 yılında Dış Politika dergisi tarafından dünyadaki en önemli 100 düşünürden biri seçildi. Prestijli Massachusetts Teknoloji Enstitüsü tarafından yayınlanan ve en son yayını olan “Büyüme” isimli kitabında yazar, gayri safi milli hâsıla, nüfus artışı, şehirlerin büyümesi, kanser hücrelerinin büyüme hızları veya çocukların büyüme oranlarının artması gibi konularla insanlığın büyüme fikri arasındaki bağlantıya dikkat çekici bir şekilde değiniyor. Çeşitli ve farklı sorularla insanlığın istekli veya isteksiz büyüme fikrine olan tutkusunu ortaya koyuyor. Sonra bunu tarihsel olarak medeniyetlerin, kültürlerin ve imparatorlukların büyümesiyle ilişkilendiriyor ve geleneksel büyüme ölçüm yöntemine meydan okuyor. Böylece doğal kaynakların yönetiminde daha etkin yöntemlere ve daha sorumlu ekonomik yapıya ulaşılmaktadır.
Kitap sıra dışı bir özelliğe sahiptir. Büyümenin ve tutkunun insanlık üzerinde yıkıcı etkileri olduğu konusunda diyalektik bir görüş sunuyor. İnek, koyun ve tavuk gibi canlıların gelişiminin sürekli izlenmesi ve kilolarının artması ve büyümeleri için özen gösterilmesi, arzu edilen bu amaca ulaşılması için su ve besin taneleri üzerindeki baskının artmasına neden olmuştur.
Büyümenin insan tarafından arzu edilmesi doğaldır, ancak sorumluluk ve ahlaki bir sınır olmadan çılgınca bir arayışa girmek başkadır. Gezegende istikrarlı bir yaşam sağlamak için “büyüme” önceliği fikrini tamamen bırakmalıyız. Farklı fikirler ne kadar şok edici ve şaşırtıcı olursa olsunlar durgun suları hareketlendirerek düşünme, değişim ve gelişmeyi başlatıyor. Smil'in ataları, uzak görüşlü ve geniş düşünme yeteneğine sahip önemli ve "farklı" yazar kategorisine ait olmalılar.