NATO zirvesi bugün ve yarın Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta yapılacak. Zirvenin zamanlaması, uluslararası durumu, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının sonuçlarını, NATO ülkelerine ve özellikle de tüm uluslararası güçleri ateşine çeken savaşın arka planında yaygın toplumsal gerilimlere tanık olan Avrupa ülkelerine yansımalarını dikkatli bir şekilde okumak için mükemmel.
Zirve, Kiev hükümetini şoke eden ve Batı'nın beklentilerinin aksi sonuçlar veren Ukrayna karşı taarruzunun başarısız olmasının ardından yapılıyor. Kaydedilen ilerleme çok mütevazı kaldı ve Rus kontrolündeki yaklaşık 100 bin kilometrekarenin 107 kilometrekaresinin kurtarılması, Ukrayna'ya büyük bir insani maliyete mal oldu. Ukrayna ordusuna verilen modern Batı silahlarının dörtte birinden fazlasını imha etti. Ancak en tehlikelisi, bu korkunç savaşın her an topyekun bir savaşa dönüşebilme olasılığı. Kasıtlı veya kasıtsız herhangi bir yanlış hesaplama, bir nükleer felaketle tehdit ediyor! Moskova ve Kiev, birbirlerini Zaporijya nükleer santralini hedef almayı planlamakla suçluyor. Eski Rusya devlet başkanı Medvedev'in açıklamalarından da ülkesinin nükleer seçeneğe başvurmak konusunda herhangi bir endişesi olmadığı görünüyor. Hiçbir taraf şu soruyu cevaplama zahmetine girmiyor; bu seçeneğin tercih edilmesi halinde, ertesi gün nasıl olacak?
Zirve arifesinde, ev sahibi ülke Litvanya’nın Devlet Başkanı, Atlantik Zirvesi'nin Rus savaşı karşısında Ukrayna ile birlik ve beraberliği ve toplu savunma taahhüdünü teyit etmesi gerektiğine dikkat çekti. Dışişleri Bakanı da, ittifakın doğu kanadının güvenliğini vurguladı ve "Baltık bölgesinin güvenliğini sağlamanın müttefikler için önemli olduğunu" belirten bir mesaj gönderdi. Gündem caydırıcılık ve savunma konularına, ittifak ülkelerinin savunma harcamalarını gayri safi hasılalarının en az yüzde 2'si kadar artırmalarına odaklandığından, akan kanı ve yıkımı durduracak zorlu çözümler arayışı için diplomasi ve diyalog yolları kapalı görünüyordu. Kimse bundan bahsetmedi. Atlantik Zirvesi, sahadaki gelişmelere bakılmaksızın, muhtemelen ittifakın hedeflediği hedeflere hizmet etmesi için Ukrayna'ya maddi ve askeri desteği sürdürme taahhüdünü yenileyecek. Bu hedeflerin gerçekleşmesi, Rusya'nın askeri bir yenilgiye uğratılarak zayıflatılmasını gerektiriyor!
Bu ortamda Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, "karşı taarruzun gerekenden daha yavaş olduğunu" itiraf etti. Nedenin de "NATO ülkelerinin, Ukrayna'ya F-16 savaş uçakları vermekte tereddüt etmeleri olduğunu, çünkü bunun ordunun gücünü zayıflattığını ve karşı taarruzun seyrini etkilediğini” belirtti. Savunma Bakanı Reznikov, NATO ülkelerine ülkesini "dünya askeri endüstrisi için bir eğitim sahası" olarak görme çağrısı yaptı ve eğer müttefikler "silahlarının iyi çalışıp çalışmadığını, ne kadar etkili olduklarını, onları yenilemeleri gerekip gerekmediğini bilmek istiyorlarsa, Ukrayna'dan daha iyi bir test yeri yoktur!” dedi. Ukrayna topraklarında her türlü silahın kullanımını mubah gören ve kolaylaştıran bu tehlikeli sözlerin tabii ki olumsuz sonuçları olabilir. Zira Rus ve Batı silahları Ukrayna halkı üzerinde test ediliyor!
Bu çılgın savaştan, etik ve insanlık üzerine tarihi anlatıların öne çıkmasından kaçınılabilirdi. Yangının göbeğinde olan halkı-askerleri ve dışındaki diğer vatandaşları kimse dikkate almıyor. Savaş uzayacak çünkü Ukrayna henüz yedek kuvvetleri savaşa göndermediğini söylüyor. NATO uzmanları tarafından eğitilmiş, baştan aşağı Batı teçhizatı ve silahları ile donatılmış yaklaşık 9 tugay var. Rusya tarafından buna çok sayıda asker toplama, konuşlandırma ve savunma operasyonlarında yenilikler, silahların entegrasyonunda niteliksel gelişim ile karşılık veriliyor. Wagner isyanı, doğu ve güney Ukrayna'daki geniş cepheleri etkilemedi. Rus ordusu, hücuma geçen Ukrayna’ya kan kaybettirmek için kurduğu savunma hatlarında kalmaya devam etti. Sonuç olarak, yüz binlerce ölü ve yaralı, milyonlarca mülteci, korkunç bir yıkım ve hepsinden önemlisi sürekli bir demografik değişim operasyonları var!
Atlantik Zirvesi'nin toplanmasıyla birlikte, sahada herhangi bir değişiklik olduğunu gösteren hiçbir şey yok. Tüm Ukrayna saldırıları Rus savunma kabuğuna çarpıyor ve mayın tarlaları hücumdaki Ukraynalıların dikkatini dağıtıyor. Rusların tank savaşını kendi lehlerine sonuçlandırdıkları, tüm modern Alman Leopard 2 tanklarının, dahası İngiliz Challenger tanklarının ve çok sayıda Amerikan Bradley zırhlı araçlarının imha edildiğine dair veriler doğrulanırsa, o zaman bu Kiev ve destekçilerinin hedeflerinin çökmesine yol açacaktır. Çünkü geriye topçu ateşinin yoğunluğu ve hava sahasının kontrolü kalıyor ve Ukrayna ordusu bunlarda da üstün değil! Asıl tehlike, NATO’nun bir ilerleme kaydedilmeksizin Ukrayna’yı silahlandırmayı uzun süre sürdürme kapasitesi konusunda büyük şüphelerin ortaya çıkmasıdır. Öte yandan Ukrayna havaalanlarının Amerikan F-16 savaş uçaklarını karşılaması çok zor, uçakların Ukrayna dışındaki havalimanlarını kullanmasının tehlikelerine gelince, bu dünyayı bir bilinmeyene sürükleyecektir!
Avrupa başkentlerinde, araştırma merkezlerinde ve karar yapıcılar arasında, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşındaki gelişmelerin dayattığı gerçek sorular var. Örneğin, karşı taarruz ciddi sonuçlar elde etmeden daha uzun süre devam ederse ne olur? Ukrayna bu zorlu yıpratmayı kaldırabilir mi? Avrupa hükümetleri, seçmenlerin duyarlılıklarındaki değişime, aşırı sağın ilerleyişine, hiperenflasyon ve artan fiyatların gözle görülen yansımalarına nasıl bakıyor? Putin ağır bedele rağmen kazanırsa ne olacak?
