Bu “savaşların annesi”. Futbolda Dünya Kupası finalinden, boksta şampiyonluk tahtına yerleşmekten ve Taylor Swift’in turnelerinden daha önemli. Birkaç salıncak eyaletin kararı önümüzdeki dört yıl boyunca bu sallantıdaki dünyanın kaderine dokunacak. Güvenliği, ekonomiyi, karışık haritaların kaderini, milyonlarca yerinden edilmiş kişiyi ve göçmeni etkileyecek. Sandık sözünü söyleyecek ve bu haritaları ve kıtaları aşan Amerikan ipinin sahibinin kimliğini belirleyecek.
Hatırlatmaya gerek yok. Beyaz Saray'ın efendisi, dünyanın birinci ekonomisinin efendisidir. Tarihin en gelişmiş askeri makinesinin efendisidir. Sert, baştan aşağı silahlı ülkeler gibi denizlerde ve okyanuslarda dolaşan filoların efendisidir. Bu filolar güven verir, caydırır, güç kullanma imasında bulunur ve saldırır. Çıkarları ve imajı savunur, kimi maceraları engeller kimi maceraları da destekler.
Amerikan seçimleri sadece bir Amerikan meselesi değil. Sonuçları, müttefikleri, düşmanları ve kozmik köyün mahallelerine dağılmış diğerlerini ilgilendirir. Kimse onu görmezden gelemez veya kayıtsızlık gösteremez. O dünya masasında zorunlu bir yemektir.
Dünyanın güçlüleri de zayıfları gibi bekliyorlar. Sonuçlar kaderleri, projeleri ve haleleri anlamına geliyor. Kremlin’in efendisi güçlü bir adam. Girmeden önce seçimlerin sonuçlarını biliyor. Rusya'yı yenilgiye uğratmayı veya kuşatıp aşağılamayı düşünürlerse, Avrupalılar ve dünyayı olası bir nükleer ziyafet ile korkutarak eğleniyor. Ancak Vladimir Putin, Ukrayna'daki savaşın sona ermesi için Volodimir Zelenskiy’nin değil ABD başkanının imzasının gerektiğini biliyor. Putin, Amerikan ipinin ağırlığını biliyor. Bu iplik olmasaydı, kuvvetlerini Batı'nın Sovyetler Birliği'nin intiharından sonra ele geçirdiği tüm gasp edilmiş mülkleri geri kazanmaya gönderirdi.
Putin, Elysee'de ikamet eden isimden, Downing Sokağı 10 Numarada yaşayan kişiden veya Alman şansölyesinden endişe duymuyor. Amerikan ipinin, ülkesini ekonomik yaptırımlarla bağlamaya, Ukrayna damarlarına silah ve yardım pompalamaya karar vermesinden endişeleniyor. Acı verici bir gerçek için endişeleniyor. Onlara nükleer bir yemek sunma imasında bulunmazsa, NATO güçlerinin harekete geçip rehabilitasyonu için büyük bir servet harcadığı Kızıl Ordu’yu yenecek olması gerçeğinden.
Sonuçları dikkatle bekleyecek başka bir adam daha var, adı Şi Jinping. O, Mao Zedong'un tahtında oturan ve dünyanın ikinci ekonomisinin başında olan adamdır. Dünya pazarlarında olduğu gibi Tayvan’da da caydırıcı Amerikan ipine çarptığını biliyor. Bu ip olmasaydı, seleflerinin yapamadığı şeyi başarabileceğini, adayı ana karaya, Tayvan’ı Çin’e geri döndürebileceğini biliyor. Donald Trump'ın kazanması ve Çin mallarını sert bir şekilde cezalandırmaya karar vermesi halinde, bunun yansımalarının piyasalara, para birimlerine ve tüm küresel ekonomiye uzanacağını biliyor.
Uyumadan sonuçları bekleyecekler arasında Lai Ching de olacak. İşi yorucu dahası acı verici. O Tayvan'ın Başbakanı. Her gün, büyük kardeşin Amerikan ipliği olmasaydı isyancı adayı boğma gücünü hatırlatan gemilerini ve uçaklarını takip ediyor. Zelinskiy'nin kaderi ona iyimser olmakta pek yardımcı olmuyor.
Korkunç Ortadoğu’nun halkları da sonuçları bekleyerek sabahlayacaklar. Amerikan ipi, savaşlarını engelleme veya düzenleme konusunda hâlâ belirleyici. İran Dini Lideri ve Devrim Muhafızları, seçim sonuçlarını bekleyecekler. İsrail, “kolları” ve “danışmanları” hedef almakta çok ileri gitti ve İran’ı kaçınmaya çalıştığı ringe çekti.
Yapay uydular uyumayan bir casus. İsrail saldırısının acı verici olduğu kadar İran için utanç verici olduğunu da ortaya koydular. Dini Lider misilleme saldırısının işaretini verdi. İran’ın yanıtı, seçim sonuçlarını bekleyecek mi yoksa ondan önce mi gerçekleşecek ya da ona eşlik mi edecek? General Kasım Süleymani'nin ölüm emrini veren adam geri dönerse ne olacak? Amerikan B52 bombardıman uçağının bölgeye ziyareti sadece caydırıcı bir mesaj mı, yoksa daha fazlası mı?
1979’da bugün, İmam Humeyni destekçisi devrimci öğrenciler Tahran'daki Amerikan Büyükelçiliği'ne baskın düzenlemiş ve çalışanlarını rehin almışlardı. Bu ateş topu Başkan Jimmy Carter'ın ellerini yakmış ve Ronald Reagan anayasal yeminini edene kadar rehineler serbest bırakılmamıştı. Büyükelçilik baskınının amacı, Amerikan ipinin İran içi ile bağını kesmekti. Devrim İranı başından beri, Amerikan ipinin bölgede büyük devlete dönüşmesini önleyen duvar olduğunu düşündü. Özellikle de ABD, devrim ateşinin bölgenin damarlarına akmasını önleyen Irak duvarını devirmeyi bizzat kendisi üstlendikten sonra. İran onlarca yıldır Amerikan ipliğini kesmeye veya zayıflatmaya çalıştı ve şimdi de İsrail ile mevcut intikam turları sırasında yine ona takılıp duruyor.
Binyamin Netanyahu da seçim sonuçlarını bekleyecek. ABD'yi İsrail'e bağlayan ip tehdit altında değil. ABD’nin İsrail'e desteği derin ve sağlam, ancak Kamala Harris'in kendi tarzı ve hesapları, Donald Trump'ın da beklenmedik tutumları ve sürprizleri var. Netanyahu'nun Tufan öncesi denklemlere karşı darbesinde daha fazla ilerlemeye karar verirse, birçok milyara ve mühimmata ihtiyacı var.
Ortadoğu liderlerinin Amerikan yarışının sonuçlarını bekleyecekleri aşikâr. İsrail -İran düellosunun sınırlarını, bölgedeki rollerin sınırlarını, Gazze ve Lübnan'daki İsrail savaşının sınırlarını açıklığa kavuşturmak istiyorlar. Tufanların ve savaşların tekrarlanmasını önlemek için kaçınılmaz bir tercih olarak bağımsız bir Filistin devleti hayalini gerçekleştirmekte Amerikan ipine güvenip güvenilemeyeceğini bilmek istiyorlar.
Lübnan da sonuçları bekleyecek. Geçmiş deneyimler, sadece Amerikan özel temsilcisinin İsrail’in ateş fırtınasını durdurabildiğini söylüyor. Amos Hochstein'ın İsrail'e yaptığı son ziyaretten sonra Lübnan'a uğramama kararının bedeli ağırdı. İsrail daha fazla köyü vurdu ve Lübnan topraklarında Gazze benzeri sahneler iki katına çıktı.
ABD’yi yermek ABD olduğunu, dünyanın birinci ekonomisi ve filoların efendisi olduğunu ortadan kaldırmıyor. Onu sevmeniz veya nefret etmeniz önemli değil. O şemsiyeler, garantiler ve yara bantları dağıtandır. Rusya Ukrayna masasıyla meşgul. Çin uzak. Guterres yarı yarıya emekli. Enkaz denizini, cenaze ve göçmen dalgalarını durdurmak için Amerikan ipliğine bağlı olmanın koşullarını iyileştirmek dışında bir seçenek yok.
