Kendinle dalga geçebilmek, özgüvenin en güçlü tezahürlerinden, benliğin en keskin silahlarından biri, keza rakiplerin silahlarını etkisiz hale getirmek için kullanılan en akıllıca psikolojik numaralardan biridir. Bu durumda alaycı düşman, rakibinin kendisiyle aynı fikirde olduğunu, dahası şu veya bu kusuru kabul etmede kendisinden önce davrandığını, hatta onu ifşa edip alay ettiğini gördüğünde etkisini kaybeder.
Arap kültüründeki en ünlü kendinle alay etme hikâyelerinden biri, Abbasi şairi Ebu Dulame'nin hikâyesidir.
Ebu Dulame, bir gün Abbasi Halifesi Mehdi'nin yanına girdiğinde, yanında İsmail bin Muhammed, İsa bin Musa, Abbas bin Muhammed, Muhammed bin İbrahim el-İmam ve Beni Haşim’den bir grup gibi bazı “ileri gelenlerin” bulunduğunu görmüş.
Halife ona “Burada bulunanlardan birini hicvetmezsen dilini keserim” demiş. Ebu Dulame oturanlardan her birine baktığında, kendisini hicvetmemesi gerektiği anlamında gözünü kırptığını görmüş. Bunun üzerine Ebu Dulame, dahiyane bir şekilde şöyle demiş:
Ebu Dulame’ye söyleyin o ne asil ne de onurludur
Sarığı taktığında maymun, çıkardığında domuz olur
Esprili şair, bu şekilde kendiyle alay ederek kurtulmuş!
Ebu Dulame'nın izinden giden Başkan Trump’ın Yardımcısı J.D. Vance de kendisine yöneltilen alayları bir silaha dönüştürdü ve aynı şakayı kendisine yaptı!
Deniz Gözlemevi'ndeki resmi konutunda çekilen videoda, koyu renk takım elbise ve kırmızı kravat takan J.D. Vance, çocuklara kapıyı açıyor ve gülümseyerek “Cadılar Bayramınız kutlu olsun çocuklar... Teşekkür etmeyi unutmayın” diyor. Ardından mor ışıklar altında “Alacakaranlık Kuşağı” dizisinin müziği eşliğinde dönmeye başlıyor.
Video, yalnızca birkaç saat içinde 14 milyon kez izlendi ki bu, siyasi bir paylaşım için olağanüstü bir sayı. Keza Instagram, X ve Facebook'ta hakkında binlerce yorum yapıldı.
Bu şaka ya da sosyal medya jargonunda “memes” olarak adlandırılan içerik, şubat ayında J.D.Vance ile Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy arasında Beyaz Saray'da geçen gergin bir konuşmaya dayanıyor. J.D.Vance Ukrayna Devlet Başkanı'na “Başkana teşekkür etmediniz” deyince, eleştirmenler, J.D.Vance'in abartılı yüz hatlarına sahip ve kalın, kıvırcık saçlar eklenmiş bir şekilde düzenledikleri bir fotoğrafını yayınlayarak altına “Lütfen demedinİZ” veya “Teşekkür etmedinİZ” gibi yorumlar eklediler.
J.D.Vance'i eleştirenlerden bazıları, yayınladığı video ile durumu incelikli bir şekilde ele alışından duydukları beğeniyi dile getirdiler. Peki bu davranış Arap dünyasında da tekrarlanabilir mi, yoksa biz fazla mı alınganız? Daha aşırı bir şekilde mi karşılık veririz?
Aslında mesele, imaj oluşturma, izlenim yaratma, anı yakalama ve zamana meydan okumama dünyasında bir kedi fare oyunundan başka bir şey değil. Bu, çok cesur değilseniz ve kurnazsanız dalgalardan uzak durarak, daha akıllı ve cesursanız zarifçe dalgaları yakalayarak çalkantılı sularda ustaca yol almakla ilgili. Azgın dalgalara karşı durmak ise pervasızlığın göstergesinden başka bir şey değil.