Son haftalarda Suudi Arabistan Ligi’ndeki anlaşmalarla ilgili haberler dünyanın dört bir yanındaki en önemli medya kuruluşlarının spor manşetlerini işgal ediyor ve Suudi Arabistan Ligi'nin genel olarak en önemli uluslararası ligler arasına girdiğini ve özelde Avrupa ligleri için ciddi ve güçlü bir rakibe dönüştüğünü gösteriyor.
Büyük isimler, önemli kulüpler, büyük meblağlar, ciddi görüşmeler ve cazip teklifler. Ancak konu, heyecanlı haber manşetlerinden, basitleştirilmiş ve yüzeysel bir şekilde ele alınma şeklinden daha derin. Konu, çok önemli ve oldukça rekabetçi, küresel bir sektörde çok ciddi getirileri olan gerçek bir yatırım projesiyle ilgili.
Suudi Arabistan’ın egemen yatırım kolu olan Kamu Yatırım Fonu, zorlu bir doğum sancısı ve sezaryen doğum sonrasında İngiliz futbol kulübü Newcastle United'ı satın alma sürecini tamamladığında, uluslararası futbola en önemli yatırımını yapmış oldu. Fon, satın almanın ardından, kulüpte herhangi bir idari sistemin veya yapının olmadığını, herhangi bir yönetimin hiçbir şekilde var olmadığını gördüğünde şaşırdı. Dört yıllık bir süre içinde meyve vermesi beklenen bir eylem planını onayladı, ancak takım daha geçen sezon etkileyici sonuçlar kaydetti. Ligde dördüncü sıraya yükseldi. Bu, takımın on yıllardır elde ettiği en önemli sıralama ve aynı zamanda takımın bir sonraki sezonda Şampiyonlar Ligi’ne katılmaya hak kazandığı anlamına geliyor. Tüm bunlar, gelecek sezon için takımın taraftarlarına tahsis edilen biletlerin tükenmesi ve takımın ticari ürünlerinin satışlarında büyük bir artış şeklinde karşılık buldu. Buna bağlı olarak takımın piyasa değeri ani ve ciddi bir şekilde yükseldi ve dünyanın en önemli futbol kulüplerinin ticari değerlerine dair küresel sıralamadaki konumu rekor sürede yükseldi.
Bu hızlı başarı, aynı iş modelini Suudi Arabistan yerel ligi düzeyinde tekrarlama yönünde Kamu Yatırım Fonu'nun iştahını kabarttı. Bu nedenle, en popüler ve önemli bir taraftar kitlesine sahip en büyük dört kulübü satın alma, sonra da onları büyük sponsorlar ve geleneksel olmayan bütçelerle desteklenen profesyonel ve uzman bir yönetici kadrosu ile destekleme kararı aldı.
Hedef, izleyici kitlenin ve taraftarların sayısının yükselmesine, sponsorların sayısının ve verdikleri desteğin değerinin artmasına, ligin ve kulüplerin özel ticari ürünlerinin satışlarının yükselmesine, Suudi Arabistan Ligi maçlarının yayın hakları için büyük küresel anlaşmalar imzalanmasına katkıda bulunacak uluslararası yıldızlar ve teknik direktörler ile bu kulüplerin değerini en üst düzeye çıkarmak.
Bundan sonra fon, fırsat olgunlaştıktan, istenen getiriler elde edildikten ve oluşturulan plan uygulandıktan sonra bu yatırımdan çıkış stratejisi olarak, bu kulüplerdeki hisselerini uluslararası yatırımcılara satmanın önünü açabilir ya da hisseleri Suudi Arabistan borsasında halka arz edebilir.
Bu iddialı yönelim, 2030 Vizyonu doğrultusunda bir bütün olarak ülke ekonomisinin hayati bir parçası olması için turizm ve eğlence sektörlerinde büyük, etkili ve aktif bir hizmet sektörü oluşturmak isteyen yönelimle tamamen örtüşüyor.
Bu yeni yaklaşımın futbol dünyasının en önemli isimlerinden dikkate değer ve çok önemli bir kısmını kendisine çekmedeki başarısının, Fonu önemli sayıda medya kuruluşundan gelen büyük bir eleştiri dalgasıyla karşı karşıya bırakması çok doğaldı. Ama iş bununla kalmadı, aksine Avrupa futbolunun bazı önde gelen isimleri açıkça "Avrupa liglerimizi tehdit ettiği için onları durdurmamız ve önlememiz önemli” çağrısı yaptı.
Bugün Suudi Arabistan Ligi, dünyadaki en büyük 10 ligi listesinde yer alması gereken bir ekonomik makine olarak görülüyor. Elbette İngiltere, İspanya, İtalya, Almanya, Fransa, Hollanda ve Portekiz’in yanı sıra ABD, Japonya ve Güney Kore gibi dünyaca ünlü büyük liglerle de büyük rekabetlere girişecek.
2022'de 3,2 milyar dolarlık bir değere ulaşan küresel futbol endüstrisinin, yıllık yüzde 4 büyüme oranıyla 2028'de 5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Kamu Yatırım Fonu'nun bu alana önemli bir oyuncu olarak girmesinin, oyunun kurallarını değiştirmesi, rekabeti daha da artırması ve yoğunlaştırması ile böylece bir bütün olarak sektörün büyüklüğünü artırması bekleniyor.
Daha büyük projeyi tanımak ve ardından onu ekonomik, finansal ve yatırım konsepti içinde özümsemek için Suudi Arabistan Ligi anlaşmalarının arkasındaki büyük eğilimi ‘anlamak’ çok önemli. Suudi Arabistan Ligi önümüzdeki sezon heyecan verici olacak, ama bunun nedeni çekici ve önemli uluslararası isimlerin varlığı değil. Yeni bir zihniyetin, farklı bir düşüncenin, iddialı bir planın ve cesur bir metodolojinin varlığıdır. Bu heyecan, coşkulu zaferlere ve elde edilen gelirlere dönüşecek.
