Mesleğimizin hocaları bize olaylara kapılmamayı öğrettiler. Aceleci nihai sonuçlara varmamayı ve sahneyi hem tarih hem de coğrafya bağlamına oturtmayı öğrettiler. Olay sahneleri, nefret cephaneliği ve intikamın çekiciliğindeki derin ruha dikkat etmeyi öğrettiler. Böylece darbeler ve depremler karşısında biraz kaygı duymaya alıştık.
İran-Irak savaşının başlamasından kısa süre sonra cepheye giden bir basın heyetinde yer almıştım. Sınırın İran tarafında iki Irak askerinin evinde saklanan yaşlı bir İranlıyı “güvenli bir yere” götürmelerini izlemiştim. Yaşlı adamın yüzü korku ve aşağılanmanın izlerini taşıyordu ve aklıma İran'ın fırsat bulduğunda alacağı intikamın boyutuyla ilgili soru işaretleri hücum etmişti. Onlarca yıl sonra dünya, Saddam Hüseyin rejimini kökünden söküp atan Amerikan kuvvetlerinin geri çekilmesinin ardından General Kasım Süleymani'nin Iraklı milislerle dans etmesini izledi.
ABD ordusu el-Kaide ile bağları ve mobil biyolojik silah programları ile ilgili anlatılara dayanarak Saddam rejimini devirdiğinde de endişe duymuştum. Bazı zaferler, özellikle de muazzam güce sahip olan, zafer sahnesinin damarlarında neler dolaştığını anlayamadığında, içlerinde çöküş veya bocalama vaatleri taşır. Suriyeli bir yetkiliyle görüşmemden ayrılırken de tedirgin olmuş ve sonra telefonuma Refik Hariri'nin Beyrut'ta suikasta uğradığını belirten bir mesaj gelmişti.
Berlin Duvarı'nın yıkılışının yansımalarını takip etmek için Ortadoğu'dan Almanya’ya gittiğimde de kaygıya kapılmıştım. Duvarın bir devlet sınırı ve bir imparatorluk sınırı olduğu sır değildi. Ertelenmiş olsa bile, kanlı ziyafetler vermeden yok olmak imparatorlukların geleneği değildir. O gün genç bir KGB memurunun duvarın yakınındaki ofisinde belgelerini hızla yok ettiğini ve Rusya'nın derinliklerine kaçtığını bilmiyordum. O memurun adı Vladimir Putin'di.
Boris Yeltsin'in yönetimi altında Moskova'daki Arbat Caddesi'nde yürürken hocalarımızın derslerini hatırladım. Kızıl Ordu subaylarının üniformalarının bir avuç dolar karşılığında madalyalarıyla birlikte satılması sahnesi acımasız ve korkunçtu. Tarih katı bir öğretmendir. Rusya kar altında yaralarını kaşır durur ve ardından büyük bir yangın çıkarmak için ayağa kalkar. Ve öyle de oldu.
Putin, hem tarihi hem de coğrafyayı düzeltmek amacıyla 24 Şubat 2022'de başlattığı "özel askeri operasyonun" ikinci mumunu birkaç gün içinde söndürecek. Stalin'in hatası olmasaydı var olmayacak bir ülke olduğunu iddia ettiği Ukrayna topraklarındaki Nazileri kovalamak için iki yıl önce Kızıl Ordu’yu göndermişti.
Danışmanları gittikten sonra tek başına kutlama yapacak. Çarlar her zaman yalnız ve tektirler. O alaycı ve keskin gülümsemesi görülecek. ABD Kongresi koridorlarında yaşanan “savaşlar” nedeniyle yardım ve mühimmatın gecikmesi üzerine Zelenski, Rus kuvvetlerinin gözü önünde kuvvetlerine Avdiivka şehrinden çekilme emri verdi. Zelenski'nin bu tutumu bana Mısır'ın merhum Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in eski Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'ye söylediği "Amerikalılara güvenen yarı yolda kalır" sözünü hatırlattı. Aynı cümleyi Putin de Zelenski'ye söyleyebilir.
Putin'in alay etme hakkı var. Batının liderleri kaybetmeyeceğini ve tüm Batı'yı cezalandırmak için Ukrayna'ya girdiğini kabul etmediler. Duvarın yıkılmasından ve Sovyetler Birliği'nin ortadan kalkmasından sonra doğan dünyaya karşı büyük bir darbe başlattığını kabul etmediler. Büyük olasılıkla, erkenden teslim olan ve ülkelerinin Sovyet treninden atlamasını kolaylaştıran "yoldaşlarla" da alay edecek. NATO cennetine ait olmanın sevinciyle dans eden ve Amerikan çağına dahil olanlar ile de alay edecek.
Kuvvetlerinin Ukrayna topraklarını işgal etmesinden sonra hemen hayatının hatasını yaptığına, Kiev yakınlarındaki yenilgisinin onu itibarını kurtaracak bir formülü kabul etmeye iteceğine inananlarla dalga geçme hakkına da sahip. Stalin'in tahtında oturan adamı disiplin altına alma zamanının geldiğine inanarak Ukrayna'nın başkentine akın edenlerle, Rusya’yı renkli devrimler ve NATO uzmanlarıyla kuşatanlarla alay etme hakkı da var. Zira bugün Ukrayna haritasının sınırlarını değiştirerek onları kuşatmaya doğru ilerlediğini keşfediyorlar.
Kutlamaya hakkı var çünkü Batı yaptırımlarının etrafından dolanmakta ve Rus kayıplarının sayısını halkından gizlemekte ustalaşmış gibi görünüyor. Kutlama yapmaya hakkı var çünkü ekonomisinin performansı uzmanların beklentilerini aştı. Çünkü mühimmat üretme kabiliyeti, Donald Trump'ın Oval Ofis'e dönme ihtimali korkusu ile titreyen yaşlı kıtanın kapasitesini kat kat aşıyor. Kremlin’in efendisi için ayrıca Kim İl-Sung'un varisinin cephaneliğindeki bazı ürünlerden veya Humeyni'nin varislerinin olduğu ülkeden gelen insansız hava araçlarından yardım almakta da bir sakınca yok. Zira savaştaki tek göreviniz onu kazanmaktır. Batı'yı kendisine karşı bir zafer kazanma macerasına girişmekten caydırmak için ülkesinin devasa bir nükleer cephaneliğe sahip olmasını zekice kullandı. Nükleer cephanelik kullanılmadan da faydalıdır. Bu mesaj dünyanın geleceği açısından son derece tehlikelidir.
Gazeteci dünyanın nabzını tutar ve okuyuculara rapor verir. Dünyanın çok tehlikeli bir dönüm noktasından geçtiğini söylersek abartıyor olur muyuz? Aylardır Gazze'deki bu korkunç katliamı yaşayan ve İsrail'in ölüm makinesini dizginleyemeyen ya da durdurmak istemeyen bir dünyada nasıl güven duyabiliriz? Üstelik Ortadoğu'nun kırılganlığının kanıta ihtiyacı yok. Kızıldeniz'de seyrüsefer özgürlüğünü garanti eden uluslararası bir jandarma yok. Uluslararası meşruiyet, başıboş füzeleri ve birçok yöne giden İHA’ları engelleme kabiliyetine sahip değil. Rusya'nın Ukrayna üzerinden gerçekleştirdiği darbeye, Kuzey Kore liderinin Asya barut fıçılarının yakınında gerçekleştirdiği darbe eşlik ediyor. Dahası dünya Putin'in Ukrayna haritasını yeniden çizme hakkını kabul ederse, Çin'in "anavatan ile yeniden birleşme" başlığı altında Tayvan'ı ilhak etme hakkını nasıl reddedebilir? Gazze krizi aynı zamanda İran'ın Ortadoğu'daki darbesinin boyutunu da gösterdi. İran, dört Arap haritası üzerinden ABD ve İsrail'i meşgul ediyor.
Putin'in kutlama yapmaya hakkı var. Ama keşke biraz endişelenseydi. Savunma bütçelerini artırmaya devam eden Batı ile ülkesini korkunç bir silahlanma yarışına soktu. Füzelerin efendisi olan Kremlin'in efendisi, Batı'nın yeteneklerinin, özellikle de teknolojik yeteneklerinin çok büyük olduğuna biraz dikkat etmeli. Sovyetler Birliği savaşta değil, model ve refah mücadelesinde öldürüldü.
Putin'in kutlama hakkı var. Wagner lideri geldi ve gitti. Aleksey Navalni geldi ve gitti ve Rusya'nın unutkan bir hafızası var.
