Arap enformasyon bakanlarına yönelttiği bir mektupta Dr. Muhammed Rumeyhi, medya sektörünü ilerletmek için gerçekleştirilmesi gereken dört misyon belirledi. Bu misyonları şu şekilde özetleyebilirim; ülkenin gelecek vizyonu ile tutarlı, net bir strateji benimsemek. Gazetecilik sektöründeki yeni meydan okumalara karşılık veren bilimsel ve teknik bir eğitim. Güvenilirliği korumak ve şüpheli veya yanlış bilgiden kaçınmak. Son olarak, medyayı gerçek hayatın bir aynası ve tüm toplumsal arka plan ve yönelimlerin ifadesi haline getiren ifade özgürlüğü ve bilgi akışı ilkesini benimsemek (en-Nahar gazetesi, 28 Mayıs).
Kimsenin bu dört noktanın önemine itiraz edeceğini sanmıyorum ve bunlar medya ve eğitim sektörleri gibi kültürel nitelikteki faaliyetler için kesinlikle daha önemlidir. Ancak bazı insanlar bu fikrin mevcut gerçekliğimize uygulanmasına karşı çıkabilir. Örneğin, büyük hedefleri belirleyen bir medya politikamızın olduğunu ve bunun toplumumuzun koşullarına ve ihtiyaçlarına uygun bir strateji olduğunu düşünebilirler veya ifade özgürlüğünü genişletmenin kaosa giden bir yol olmasından korkabilirler. Bu görüşü savunanlar, Lübnan'da tanık olunan ve iç savaşa yol açtığını iddia ettikleri geniş basın özgürlüklerini (başka bir örnek bilmedikleri için) örnek olarak göstermeye alışkındırlar. Şüpheli veya eksik bilgi konusuna gelince, çok az bilgiye izin verildiği sürece, içindeki yalanın da çok az olacağını düşünüyorlar.
Bunlar, uygulamada itiraz etseler bile prensipte kimsenin karşı çıkmadığı noktalardır. Yan tartışmalar, bu fikri kendisine yönelik muhalefetin belirtilerinden daha fazla doğrulamaktadır.
- Peki, bir medya stratejisine sahip olmak ne anlama geliyor?
Rumeyhi, modern devletin genel algısıyla çelişen medya uygulamalarına da dikkat çekiyor. Örneğin, rehberlik ve irşad kılığına bürünmüş kişi veya programlar aracılığıyla mitsel ve belki de batıl inanç kültürünün teşvik edilmesi gibi. Bu durum, hükümetin rasyonelliği teşvik etme ve bilimin kamusal ve özel yaşamda benimsenmesi yönündeki vurgusuyla çelişiyor. Medyalarımız, hayatın şu veya bu alanında aklın hükümlerine başvurmanın doğru olmadığını açıkça söyleyenleri teşvik ederken, okullarımızda eleştirel tartışmaya ve eleştirel akla nasıl çağrıda bulunabiliriz? Aynı zamanda medya bu açıklamalara yanıt vermeye de fırsat tanımıyor, çünkü bu mantık dışı şeylerin kutsal bir yanı olduğunu kabul ettik.
Bu fikirden yani içerik ve biçim olarak resmi söylemle çelişmemenin gerekliliğinden yola çıkarak şu soruyu sormak istiyorum:
- Devlet belirli bir kültürel veya ideolojik söylemi benimsemeli ve daha sonra bu söylemi desteklemek için kamu otoritesini (örneğin medya ve eğitim sistemini) kullanmalı mıdır?
Bana öyle geliyor ki sorunun cevabı Doğu ile Batı arasındaki en önemli zıtlık noktalarından biri. Doğulu seçkinler genel olarak devletin ideolojik veya kültürel bir söylem benimseme ve insanları bu söylemi takip etmeye çağırma hakkına sahip olduğunu söyler. Batı'da hâkim olan görüş ise herhangi bir ideolojik söylemin benimsenmesinin zorunlu olarak resmi söylemden farklı veya ona aykırı olan her görüşün dışlanmasına yol açacağı yönündedir. Batılı seçkinler sadece temsil amacıyla devletin insanların dünyasından sorumlu olduğunu söylerler. Ahiret ise insanların kişisel sorumluluğundadır veya en azından kilise ve halkın kurduğu dini kurumlar gibi zorlayıcı güç kaynaklarına sahip olmayan diğer tarafların sorumluluğundadır.
Din konusunda bu görüşü savunanlardan biri de benim. Ben bir dinin veya devletin kendi dinini insanlara empoze etmesinin onların çıkarına olmadığını düşünüyorum. Ancak buna paralel olarak devletin hayati ve temel bir görevinin de ulusal uzlaşıyı yenilemek ve güçlendirmek, küçük kimlikleri kamusal alana veya ulusal topluma dayatmak isteyenlere karşı, küçük kimlikleri bir araya getiren ulusal kimliği savunmak olduğuna yürekten inanıyorum. Bu iki görevi gerçekleştirmenin en güçlü yolu bilgi ve eğitimdir. Saygıdeğer Arap enformasyon ve eğitim bakanlarının her sabah bu iki sektörde çalışanlara yöneltecekleri şu sorunun hep önlerinde durması gerektiğini düşünüyorum; ulusal uzlaşının ve kapsamlı ulusal birliğin güçlendirilmesi için neler yaptınız?
