Cuma Bukleyb
TT

Libya: Yanılsamaları geri dönüştürme oyunu

Akıllarla oynamak akıllı insanlara özgüdür. Bunlar, amaçlarına ulaşıncaya kadar insanlara hile, sahtekarlık, yalan ve aldatma yoluyla tuzak kuran kurnaz insanlardır. Bunlar deniz kıyısına bir tezgah kurup teknelere rüzgar satanlara benzerler.

Bu bağlamda akla Fas'ta düzenlenen Bouznika toplantıları geliyor. Toplantılar, özünde, 6 milyon vatandaşın sıkışıp kaldığı karanlık tünelden çıkma girişimlerini engellemek amacıyla geri dönüştürülüp Libyalılara satılan bir yanılsamadır.

Bu yanılsamanın sahipleri, duruma uyanıp yeni inandırıcı hileler ve oyunlar icat ederek önlem almak yerine, hâlâ aynı sıkıcı oyunu, aynı oyuncularla, aynı sahnede tekrarlamakta ısrar ediyorlar. Yetki ve meşruiyetten yoksun Temsilciler Meclisi ve Başkanlık Konseyi başkanları ve suç ortaklarından oluşan bir koro bu görevi aktif olarak üstleniyorlar.

Özetle ve sonuç olarak, medya ne zaman BM Genel Sekreteri'nin özel temsilcileri tarafından cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılmasına ilişkin istişareler, görüşmeler ve toplantılar yapıldığına ilişkin haberler yayınlasa, doğu ve batı Libya’daki yetkililer hemen kulislere yönelip, bunların tekerine çomak sokmak için ağları örmeye başlıyorlar.

Bouznika'da birkaç gün süren ve sonunda eski tutanakların çıkartılıp yeni tarihlerle yayınlandığı toplantılar düzenlediklerine dair haberlerle aniden medyada baş göstermeleri adetten oldu. Bu toplantıların sahipleri, görüşmelerinin aynı yerde ve aynı salonda yapılmasına gayret ediyorlar. Habere eklemek için bu toplantılardan herhangi birine ait eski bir fotoğrafı seçebilirsiniz. Çünkü müzakereciler de aynı, hiçbiri değişmedi. İlginç olan, bu toplantıların sonuçlarının, amacına ulaşır ulaşmaz çekmecelere gömülmesi ve bir sonraki toplantıda kullanılmak üzere hazırda bekletilmesidir.

Geçtiğimiz hafta, BM Genel Sekreteri Özel Temsilcisi'nin girişimi BM Güvenlik Konseyi'nin onayını aldığı ve Sayın Stephanie Khoury, girişimini pratik olarak kesinleştirmeye hazırlanmaya başladığı anda, iki meclis olağanüstü bir hızla harekete geçti. Yerel televizyon kanalları, Bouznika'da aynı salonda, aynı otelde müzakere yapan her iki meclis üyelerinin görüntülerini yayınladı. Bu kez farklı olan tek husus, ağları daha kalın örmek için senaryoya başka detayları da eklemeleriydi. Mesela seçimlerle ilgisi olmayan konuları ele almak üzere altı komite kurma kararı aldılar.

Gerçekçi olalım ve Libya'daki seçimlerin hiç düzenlenmeyeceğini kabul edelim. Çünkü düzenlenmesi ümidiyle yapılan bütün girişimler tek bir engelle karşılaştılar. Buradaki engel, batı bölgesindeki İslamcıların, Mareşal Halife Hafter Amerikan vatandaşlığından vazgeçmediği ve ordudaki görevinden istifa etmediği müddetçe onun seçimlerde aday olmasını kabul etmemeleridir. Mareşal de bunu reddediyor. Bu da işlerin hiçbir ilerleme kaydetmeden aynı yerde saymasına neden oluyor.

Gerçekçi olalım ve açıkça Libya'da seçim yapılmayacağını ve mevcut BM Özel Temsilcisi’nin selefleri gibi havanda su dövdüğünü itiraf edelim. Bunun nedeni, Batı veya Doğu Libya'da iktidarın dizginlerini elinde tutan hiç kimsenin değişim yapmak istememesidir.

Bugünlerde haberlerde, tek bir misyonu olan yeni bir yürütme otoritesi oluşturma arzusundan bahsediliyor. Söz konusu misyonsa seçimlerin düzenlenmesi üzerinde çalışmak. Burada amaç, Trablus Hükümeti Başkanı Abdulhamid el-Dibeybe'yi görevden almaktır. Dibeybe, seçimlerin bir yıl içinde yapılması şartıyla göreve geldi. Ve şimdi dördüncü, beşinci yıldayız ve ne görevi bıraktı, ne de seçimler yapıldı, onun yerine ülkenin doğusunda ikinci bir hükümet kuruldu!

Trablus Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, hükümetin dizginlerini seçilmiş bir hükümet dışında kimseye teslim etmeyeceğini açıkça söyledi. Anayasa Hazırlama Komitesi üyeleri arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle, tamamlanmamış anayasa taslağının referanduma sunulmasında da ısrar ediyor. Bu iç içe geçiş ve kargaşa rastgele ortaya çıkmadı, aksine akıllıca ve olayların gidişatını kontrol eden oyunculardan kurtulmayı neredeyse imkansız hale getiren bir kurnazlıkla tasarlandı.

Ama oyuna artık kimse inanmıyor. Temsilciler Meclisi ve Başkanlık Konseyi başkanlarıysa, Fas'taki Bouznika'ya şahsen giderek veya temsilcilerini göndererek her yıl bu oyunu tekrarlamakta ısrar ediyorlar. Genellikle ve senaryoyu tamamlamak için, eş zamanlı olarak ülkenin batısındaki silahlı gruplar kendi aralarında çoğu zaman şehirlerin sokaklarında çatışmalara yol açan askeri çekişmelere girişiyorlar. Bütün bunlar mevcut tünelden çıkma girişimlerini sabote etmek amacıyla yapılıyor ve sonuç olarak, engeller aşılamıyor ve yerinde sayma durumu devam ediyor.