Gazze'ye ilişkin meydan okumalar Hamas'ın sınır dışı edilmesinden tüm nüfusun yerinden edilmesine evrilerek nasıl hızla değişti?
Bir kez daha Hamas, Donald Trump'ın yeniden başkanlığa gelmesiyle birlikte yaklaşan gelişmeleri yanlış okudu. Yaklaşık dokuz ay süren müzakerelerin çözüme ulaşmasını engelledi veya geciktirdi. Washington'daki başkanlık değişikliği ile birlikte onun şansı azalırken, Gazze halkının acıları devam ediyor.
Başkan Trump, eski Başkan Biden'a benzemiyor ve selefinin başarmaya çalıştığı her şeyi geçersiz kılmaya karar verdi. Mesela Hamas'ı sınır dışı etmek yerine, Gazze halkını yerinden etme fikrini önerdi!
Trump'ın iki milyon insanı sınır dışı etme projesi kesinlikle gerçekçi değil, uluslararası hukuku ihlal ediyor ve kendi yönetimi ve Kongre dahil hiçbir destekçisi yok. Ancak Arap yetkililerin gelecek görüşmelerde Trump'ı projesinden caydırmayı başaramaması halinde, bu durum Trump'ı bu planı uygulamaktan alıkoymayabilir.
Gazze'deki yıkımı durdurma ve İsrail ile Hamas ikilisinden birden kurtarma sorunu çerçevesi içindeydik, şimdi artık Gazze'yi, Batı Şeria'yı, Mısır'ı, Ürdün'ü tehdit eden farklı bir krizin içindeyiz. Trump bu fikrinden geri adım atsa bile, Mısır ve Ürdün ile yaşanacak herhangi bir anlaşmazlık iki ülkeye ve bölgeye gölge düşürecektir.
ABD'deki başkanlık değişikliğinin ardından ve Netanyahu’nun Trump'la ilişkilerini düzeltmeyi başarmasından sonra Gazze'nin bir ikinci tur savaşa maruz kalmasından korkuyorum. Zira Hamas Gazze’den ayrılmayı reddediyor ve İsrail'in hâlâ bir yıl daha savaşma isteği ve silahı var. Sahada ayakta duran her şeyi öldürüp yıktıktan sonra, sonunda Hamas’tan geriye kalanları da ortadan kaldırabilecektir.
Bu, Hamas'ın geçmişteki hatalarını düzeltmesi ve 7 Ekim 2023'teki saldırısının bedeli olarak korkunç acılar yaşayan iki milyon insanın çıkarları doğrultusunda sorumlu karar alması için bir başka fırsat. Zira zafer iddialarına rağmen Gazze Şeridi sakinleri gerçeği diğerlerinden daha iyi biliyorlar. Filistin Ulusal Otoritesi 2005 yılında Gazze'yi geri almış ve yaptığı anlaşma gereği İsrail yerleşim yerleri taşınmış ve tüm yerleşimciler buradan uzaklaştırılmıştı.
Gazze'nin maruz kaldığı yıkımın ardından Hamas, iki milyon insanı yerinden etme çabalarını engelleyebilir ve Trump'ın projesinin durdurulması karşılığında, Gazze'den çıkışını şart koşabilir. Yani seçim ya Hamas ya da iki milyon Filistinlidir.
İsrailliler, Filistin Otoritesi'nin veya Gazze Şeridi'nde İsrailli olmayan herhangi bir otoritenin yetkilerini güçlendirme girişimini veya iki devletli çözümü engellemek isteseler bile, silahlı hareketi yani Hamas’ı kendi ajandalarını teşvik etmek için kullanabilecekleri bir zayıf nokta olarak görüyorlar. Hamas veya Aşil Topuğu, inatçılığıyla Netanyahu'nun askeri projelerine ve hâlâ tamamlamak isteyebileceği siyasi değişikliklere destek konusunda Başkan Trump'tan istediğini almasına yardımcı olacaktır.
Hareket, popülizm yerine sorumluluk ruhuna öncelik verecek mi ve Trump'ın yerinden etme projesini yeniden inşaya dönüştürmeye yardımcı olacak bir sonraki adımı atacak mı?
Ayrıca, ne kadar vaatte bulunulursa bulunulsun, Arap ve yabancı finansörler başka bir savaş ihtimalinin açık olduğunu hissettikleri sürece, Gazze'nin yeniden inşası için herhangi bir finansman desteğinde bulunulmayacaktır. Geçmişte Gazze'nin yeniden inşası için yüz milyonlarca dolar harcandı ve İsrail ile yaşanan çatışmalar inşa edilen her şeyi yok etti.
