Semir Ataullah
Lübnanlı gazeteci - yazar
TT

Korkunç kaçış günü: Savaş yer değiştiriyor

Dış Haberler Departmanı hâlâ zil sistemiyle çalışıyordu. Önemli bir haber geldiğinde teleprinter zilleri çalarak editörleri uyarıyordu. 21 Nisan 1975'ten önceki günlerde, Saygon'un düşmesinden önce, haber ajanslarında ziller çıldırmış gibi birbiri ardınca çalıyordu.

Nahar’ın Dış Haberler Departmanı, meslektaşım Fuad Matar, Refik Huri, merhum Abdulkerim Ebu en-Nasr, Amin Maalouf’tan oluşuyordu. Her birimiz kendi uzmanlık alanına göre gelişmelerin yaşandığı mekanlara sırayla seyahat ediyorduk. Bir gün 22 yaşında bir genç departmana katıldı ve büyük bir coşku ve heves ile savaşın son günlerini takip etmek için Saygon'a gitmeye karar verdi. Hiçbirimiz Vietnam Savaşı'nın bittiği ay Lübnan Savaşı'nın başlayacağını, bu savaşın 15 yıl süreceğini, dış haberler departmanının tüm çalışanlarının dağılacağını, Amin Maalouf’un ödüllerini ve unvanlarını toplayacağı, ihtişam kazanacağı Paris’te buluşacağımızı bilmiyorduk veya beklemiyorduk.

Vietnam Savaşı da bir “iç” savaştı; orada savaş doğu ve batı yerine kuzey ve güney arasındaydı. Lübnan iç savaşına ise tabii ki hemen Filistin sorunu da eklendi. Cumhurbaşkanı Şarl Helu daha sonra anılarında, bir gün uyandığında Beyrut'un kalbinde 100 bin göstericiyi gördüğünde geriye artık tek bir çözüm kaldığına karar verdiğini yazmıştı: Bölünme!

Soğuk Savaş Güneydoğu Asya'dan Ortadoğu'ya taşındı. Yerler ve pozisyonlar değişti. Mısır Sovyet ittifakından ayrıldı. Yaser Arafat ve Filistin Kurtuluş Örgütü de aynısını yapacaktı. Şimdi yeni Ortadoğu olarak adlandırılan şey böyle ortaya çıktı. Bu Ortadoğu’nun savaşları ise durulmadı. Öte yandan ABD ile Vietnam bir sevgi, mükemmel ilişkiler ve karşılıklı yatırımlar yarışına girdi.

O tarihten bu yana Asya açılımları genişlemeye devam ederken, Ortadoğu'daki durum kötüleşmeyi sürdürdü. Çatışma haritasında, Keşmir gibi kıvılcımlar bir kayboluyor bir görünüyor ama çok geçmeden sönüp, halkına kronik çatışmalar bırakıyor.

O dönemin atmosferine ve iklimine geri dönelim; Amerikan ordusu komünizmin yayılmasını önlemek için okyanusları aşıyor, yoksul ormanlara giriyor. ABD'nin küçük düşmemesi için milyarlarca dolar harcanıyor ve dünya bölünüyor.