Bazı kayıtsızları, hem resmi hem de özel arşivlerin önemi konusunda ikna etmek için, birkaç gün öncesine ait ve “taze” olan şu şaşırtıcı haberi onlara sunuyorum:
İsrail'in Mossad aygıtı tarafından yürütülen gizli bir operasyonla, ünlü İsrail casusu Eli Cohen'e ait yaklaşık 2 bin 500 belge, fotoğraf ve kişisel eşya İsrail'e nakledildi.
Al-Arabiya muhabiri, İsrail'in Suriye istihbaratının resmi arşivlerinde bulunan Cohen'e ait yüzlerce belge ve kişisel eşyayı ele geçirdiğini bildirdi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Ofisi açıkça “resmi Suriye arşivinin Cohen ile ilgili kısmının İsrail'e getirildiğini, içerisinde Suriye güvenlik güçleri tarafından onlarca yıldır son derece gizli bir şekilde muhafaza edilen binlerce eser bulunduğunu” duyurdu. İsrail, Suriye'deki ünlü casusuna kutlayıcı bir ilgi ile yaklaşıyor (Netflix'te onun hakkında ünlü İngiliz Yahudi aktör Sacha Cohen'in başrolü olduğu bir dizi de yayınlandı). Bu nedenle 18 Mayıs 1965'te idamının 60. yıl dönümünü anmak için hazırlıklar yapılıyor. Bu meşhur infaz Şam'ın Merce Meydanı’nda gerçekleştirilmişti.
Esed rejiminin kaçmasından, devlet başkanı Beşşar ve adamlarının önce koruma altına alınmalarından, sonra gizlice uçağa bindirilip, Rusya'nın başkentine götürülmelerinden sonraki ilk günlerde, çok sayıda kişinin emniyet binalarını ve resmi arşivleri hedef aldığını hatırlıyoruz. Tüm bu saldırganların sıradan insanlar olmasını bekleyebilir miyiz?!
Libya'da Kaddafi rejiminin devrilmesinden sonra da Libya arşivleri, Yeşil Devrim’in sahibi Albay Kaddafi ve ilginçlikleri ile ilgili bilmediğimiz arşiv belgeleri ve kayıtlar hedef alınmıştı.
Aynı şekilde Mısır'da Mübarek'in iktidardan uzaklaştırılmasının ardından yaşanan kaos ortamında, sokaklar alev almışken ve tutuklular kaçmışken güvenlik birimlerinin resmi arşivini hedef alan taraflar olmuştu (Hamas, Hizbullah ve Müslüman Kardeşler’e bağlı hücrelerin bu konuda geçmişleri bulunmaktadır).
Yani arşiv, en az para, altın ve silah gibi ganimetler kadar önemli, hatta daha da büyük bir öneme sahip bir ganimet ve servettir. Hafızayı oluşturan ya da bu hafızayı heykeltıraşın keyfine göre yontan ham maddedir.
Arşiv, ölümsüzleştirilmek istenen kişiyi, onunla ilgili maddi eşyaları, kağıtları ve giysileri elde ederek, onu anma yoluyla ölümsüzleştirir. Tıpkı İsrail'in Suriye'deki casusu veya kahramanı Cohen'in eşyalarını getirterek yapmak istediği gibi, bunların hepsi şu veya bu tarihi simgeyle doğrudan bir ilişki kurulmasını sağlar.
Arap arşivleri hakkında son bir soru: Ne durumdalar?
