Avustralya Facebook’u dize getiriyor

Sabah ya da akşam olduğunda bir seferde sosyal medya sitelerinin hepsinden gazete, televizyon ve haber ajanslarına ait tüm ithal materyaller gitmiş olsaydı ne olurdu? Bu, yakın bir zamanda dünya çapında ünlü sosyal medya devi Facebook ile kötü bir çatışmaya giren Avustralya’da neredeyse kısmen yaşanan bir durum. Mavi platform Avustralya’da haberlerin, makalelerin, araştırmaların ve basın açıklamalarının bağlantılarının yanı sıra benim şahsen “klasik medya” olarak tanımlamayı tercih ettiğim "geleneksel" medya platformlarının resimlerine, filmlerine ve videolarına ait bağlantıları engellemişti. Bu, Facebook ve benzerlerinin kırılganlığını, Twitter gibi bu uygulamaların temelinin klasik medya merkezlerinde üretilen içeriklere dayandığını ve geri kalanını ise sözün temel maddesi olan bu sağlam ve gerçek gövde üzerindeki fazlalıkların oluşturduğunu ortaya çıkardı.
Facebook, Avustralya’nın kararlılığından sonra boyun eğerek basın kuruluşlarına telif hakkı ücreti ödemeye karar verdi. Zira Facebook basın kuruluşlarının içeriklerini “ücretsiz” olarak kullanıyor, bu içerikle değerini artırıyor ve klasik medya kuruluşlarının "sırtından" milyonlarca abone kazanıyordu.
Avustralya örneğinin Arap dünyamızda özellikle de sayı ve satın alma gücü açısından büyük olan pazarlarda başta Mısır ve Suudi Arabistan’da olmak üzere izlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu şekilde, Mısır ve Suudi Arabistan basın kurumları ve genel olarak ulusal güvenlik için çeşitli mali, yasal ve politik faydalar elde edilebilir. Bu konuda açıklanmayan pek çok ayrıntı var.
Avustralya hikayesinden bu veriler üzerinde iyice düşünün. WhatsApp ve Instagram uygulamalarının da sahibi olan Facebook yasağın ardından Avustralya hükümeti ile bir anlaşma imzaladı. Anlaşma Facebook’un, medya kuruluşlarına ait içerikleri platformlarında yayınlaması karşılığında telif hakkı ücreti ödemesini öngörüyor.
Avustralya Parlamentosu yasayı dün sabah onayladı ve hükümet, medyanın "ürettikleri içerik için adil ücretler" almasını sağlayacağını duyurdu. Bu durum Avustralya'daki kamu yararına olacak şekilde medyayı canlandırmaya katkıda bulunacak.
Yeni yasa, geçtiğimiz ekim ayında Google’ın Almanya'daki "Der Spiegel" ve "Die Zeit" dergileri gibi medya yayıncılarına 3 yıl içerisinde 1 milyar dolar ödeme yapacağına dair verdiği sözle uyuşuyor. Google bu iki derginin içeriklerini, ortaklıkları çerçevesinde Google News Showcase adını verdiği yeni bir aracı için kullanmayı hedefliyor.
Şu anda önümüzde olan şey, gerçek bir çaba harcamadan çok fazla kâr elde eden ve gerçek gazetecilik mesleğine büyük oranda zarar veren bu dev dijital platformların sebep olduğu bozulmayı ve yıkımı düzeltmek için uzun bir yolun başlangıcıdır.
Arap ülkelerimizdeki medya ve siyasi karar mercileri, Avustralya’nın tecrübesini hızlı, ciddi ve derinlemesine incelemeye başlayacak mı?