Mişari Zeydi
Suudi Arabistanlı gazeteci- yazar
TT

Katı “fikri mülkiyet koruma yasaları” olmadan asla yükselemeyiz

Özetle şöyle bir güzel haber var; Dünya genelinde online haber servislerine abone olmak için ücret ödeyen okuyucu sayısı 2021 yıl itibarıyla artış gösterdi. Yüzde 45 ile Norveç bu alanda ilk sırada yer alırken onu yüzde 30 ile İsveç, yüzde 21 ile Amerika ve son olarak yüzde 8 ile İngiltere takip etti.
Büyük Suudi profesör ve gazeteci Abdurrahman el-Raşid, Twitter hesabından bu haberi şöyle yorumladı: "Ücretli okuma yöntemi, yavaş yavaş eski basın sisteminin yerini alıyor. Bu da medya kurumlarının, en azından hayatta kalanların, medya kurumsal sistemine geri döneceği anlamına geliyor."
Gerçekten de bu umut verici ve önemli bir gelişme. Klasik basının gazete ve televizyon yayınlarının gerilemesinin en önemli nedenlerinden biri olarak reklam gelirlerinin azalması ve medya kültürünün sosyal medya lehine değişmesi gösterilebilir. Ancak daha önemlisi, fikri mülkiyet haklarının uygulanmamasıdır. “Al Arabiya Net” ve “BBC” gibi birçok haber kanalının emek vererek elde ettiği materyaller, “YouTube”, “Twitter” ve “Facebook” vb. platformlarda şu veya bu kişinin hakkı olacak şekilde çalınıyor ve yeniden servis ediliyor. Bu da maddi ve manevi hak kaybına sebep oluyor. Bunun örnekleri gökteki yıldızlar kadar çok. Sosyal medya platformları bile ücretli hizmet sunmanın bir yolunu bulmayı ciddi anlamda düşünüyor.
Bir süre önce sosyal ağ Twitter'ın yeni ücretli hizmeti Twitter Blue'yu kullanıma sunmaya hazırlandığı haberi yayınlandı. Şirket, Bloomberg News'e, özellikle kullanıcı tabanının büyümesindeki yavaşlamayla birlikte, Twitter platformundan finansal olarak yararlanmanın yeni yollarını "araştırdığını ve test ettiğini" açıkladı.
Ancak Arap dünyamızda bu deneyimin başarısının önündeki en büyük engel, okuma oranının düşük olması dışında, her şeyden önce yaratıcı fikri haklar kültürüne saygı duyulmaması ve eğer varsa bile hukukun katı bir şekilde uygulanmamasıdır. Bu, gazetecilik endüstrisinin mütevazı seviyelerinin hafif medya lehine kalacağı anlamına geliyor.
Arap medyası ve drama yapımcıları, ürünlerine yönelik “korsan ticaretten” ve hükümetlerin bunu dikkate alıp denetlememesinden şikâyet ediyor. Hatta MBC ağının “Şahid” uygulaması bile Arap dünyasındaki bu hastalıktan muzdarip.
Sonuç Profesyonel ve kalıcı bir medya endüstrisi istiyorsak, fikri mülkiyet koruma yasalarını katı bir şekilde uygulamalıyız.