İstemi Yılmaz
TT

Türkiye NATO’dan ne alacak?

İsveç ve Finlandiya üyelik için NATO’nun kapısında. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası iki İskandinav ülkesi de yıllardır devam eden tarafsızlık politikasını bir kenara bıraktı. Özellikle Kremlin ile 1340 kilometrelik kara sınırını paylaşan Helsinki yönetimi ve Batı kampının gayr-ı resmi sözcüsü Stockholm hükümeti Rus tehdidine karşı Atlantik İttifakı’nı güvenli liman olarak görüyor. Yine de Üyelik açısından nihai kararları yarın kamuoyuyla paylaşılacak. Fakat Atlantik İttifakı’nın kararının kesin olduğunu söylemek güç.
Başta ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya gibi önde gelen NATO ülkeleri İskandinav ülkelerinin ittifaka katılımını destekliyor. Washington’ın söz konusu ülkelere desteği kritik. Pentagon Soğuk Savaş yıllarından bu yana İsveç ve Finlandiya’nın İttifak’a katılacağı anı görmeyi arzuluyordu. Sovyetler Birliği’nin ajanlarıyla İskandinav ülkelerini etkileyerek “kaosa sürüklediği” senaryolar 1960’ların Amerikan casusluk film ve çizgi romanlarının gözde konusuydu.
Stockholm ile Helsinki’yi destekleyen ülkelerle birlikte Atlantik İttifakı’nın diğer kampında ise Türkiye itirazını yüksek sesle dile getiriyor. Ankara yönetiminin itirazının temelinde terör örgütü YPG/PKK’ya İskandinav ülkelerinden verilen destek yatıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cuma namazı sonra yaptığı açıklamada Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğine karşı olduğunu belirtti ve ekledi “Daha önce Yunanistan ile ilgili NATO konusunda bir yanlış yaptılar bizden önceki yönetimler ve Yunanistan'ın Türkiye'ye karşı NATO'yu da arkasına alarak takındığı tavrı biliyorsunuz. Bu konuda ikinci bir yanlışı Türkiye olarak işlemek istemiyoruz. Kaldı ki İskandinav ülkeleri ne yazık ki terör örgütlerinin adeta misafirhanesi gibi.” Aslında Türkiye’nin radarında Finlandiya’dan çok YPG/PKK’lı yöneticileri ülkesinde “ağırlayan” İsveç var.
İki İskandinav ülkesinin üyelik başvuruları 29-30 Haziran’da düzenlenecek NATO liderler zirvesinde görüşülecek. Atlantik İttifakı’na üye 30 ülkeden birinin dahi itirazı başvurunun başarısızlıkla sonuçlanmasına yetiyor. Bu nedenle Türkiye’nin oyunun rengi belirleyici olacak.
Ankara’nın zirve öncesi eli kuvvetli. Başta İsveç’in İttifak’a katılmasını isteyen ABD olmak üzere Batılı ortakları Türkiye’yi inadından dönmesi adına ikna etmeye çalışacaklardır. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun 18 Mayıs’ta ABD'ye yapacağı ziyarette de ana gündem NATO vetosu olacak. Söylentiler ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışı konusunda adım atarak stratejik ortağını vazgeçirmeye çalışacağı yönünde. Bir diğer ihtimal ise Doğu Akdeniz’deki enerji yarışında Yunanistan’a verilen desteğin seviyesinin düşürülmesi karşılığında NATO’da İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğine yeşil ışık yakılması.
Sonuç olarak NATO’nun genişlemesi ihtimali önündeki tek engel Türkiye. ABD ve Almanya gibi ülkeler ikna etmek adına Ankara ile masaya oturacak. Türkiye’nin müzakere masasında eli güçlü. Ancak eninde sonunda İsveç Finlandiya’nın NATO üyeliğine yeşil ışık yakacak. Asıl soru, Türkiye’nin bu süreçte Atlantik İttifakı ortaklarından hangi teminatları alacak?