Samer Mahmud el-Ani
TT

Açık ilkeler ve sağlam temeller üzerine kurulu bir ortaklık

Geçtiğimiz ay Suudi Arabistan başkenti Riyad, iki taraf arasında çeşitli ekonomik, yatırım, siyasi, güvenlik ve kültürel alanlarda, ortak çıkarları güçlendirecek, kalkınma ve istikrarı sağlayacak stratejik bir iş birliğinin tesisi için Suudi Arabistan-Afrika zirvesine ev sahipliği yaptı. Suudi Arabistan, Arap ve İslam dünyası için bir emniyet supabı olması, ekonomik ve kalkınma çıkarlarına odaklı ve iki taraf arasındaki pek çok ortak nokta göz önüne alındığında büyük başarılara imza atacak akıllı bir politika yürütmesi nedeniyle Afrika ülkeleri liderleri arasında büyük bir güven ve saygıya sahip. Bu ortak noktalardan en önemlisi Suudi Arabistan'ın Afrika kıtasındaki büyük rolü ve coğrafi yakınlığının yanı sıra dini boyut ve Afrika'ya yönelik açık ve şeffaf politikasıdır. Ayrıca Suudi Arabistan ile Afrika ülkeleri arasında ekonomi, ticaret ve yatırım konusundaki iş birliği alanları da geniş ve oldukça umut verici.

Suudi Arabistan’ın yumuşak gücünü inşa eden unsurlar, Suudi Arabistan'ın yalnızca ülkesi ve halkıyla sınırlı kalmayıp Arap ve Afrika ülke ve halklarına uzanan, olumlu etkisi dünyanın tüm ülkelerine ulaşan kapsamlı bir kalkınma vizyonuna duyduğu inanç ve güvenin bir göstergesi. Suudi Arabistan doğal zenginliklere ve G20 üyelerinden biri olduğu için güçlü ekonomiye, Doğu ile Batı arasında bir bağlantıyı temsil eden ayrıcalıklı bir stratejik coğrafi konuma sahip bulunuyor. Suudi Arabistan ayrıca kendisini ekonomik faaliyetlerin tesisi için ideal bir şehir haline getiren unsurların yanı sıra altyapısı, coğrafi konumu, gelişmiş ekonomisi, yüksek güvenlik ve emniyet seviyesiyle küresel rekabet alanında büyük avantaj sağlayan inovasyon yeteneğine de sahip.

Bu aşamada Suudi Arabistan çabalarını, ürün ve hizmet kalitesinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla Ar-Ge faaliyetlerini artırarak teknoloji alanındaki modernleşme ivmesini hızlandırmaya yönlendirdi. Amacı, gelişmekte olan ülkelerin koşullarına uygun olan ve genellikle danışmanlık hizmetleri şeklinde sunulan teknik bilgiyi özümsemek. İhracata yönelmesinin kaynağında ise, esas olarak kalkınma ve iyi teknik becerilere sahip bir işgücünün sağlanması yatıyor. Bu durum, Suudi Arabistan'ın küresel düzeyde ileri seviyede kalmak için araştırma, yenilik ve geliştirme faaliyetlerine odaklanarak, üretkenlik düzeyini yükselterek bu alandaki rekabet avantajını geliştirmeye çalışmasını sağladı.

Afrikalı liderler Suudi Arabistan'ı Afrika'daki kalkınma çabaları, mali destek, siyasi ve güvenlik hususları ve bölgesel entegrasyonun yanı sıra, Afrika Boynuzu ve Kızıldeniz Havzası'nda kalkınmanın ilerletilmesinde önemli bir role sahip olması sebebiyle bir rol model olarak görüyorlar. Suudi Arabistan, 54 Afrika ülkesindeki kalkınma ve insani yardım projelerine destek amacıyla 45 milyar dolardan fazla fon sağladı. Kıta ülkelerinde 10 yıllık bir süre içinde değeri 1 milyar doları aşan kalkınma projeleri ve programları başlatarak Afrika'da kalkınma girişimini başlattı. Çeşitli sektörlere 25 milyar doları aşan yeni yatırımlar pompaladı. İhracat alanında 10 milyar dolar finansman ve teminat sundu.  Afrika'ya 2030 yılına kadar 5 milyar dolarlık ek kalkınma fonu sundu. Suudi Arabistan, Afrika'nın borç sorununu çözmeye yönelik yenilikçi çözümleri destekleme konusunda da istekli.

İlk zirveden bu süreci tesis etmesi isteniyor. Bu süreci ilerletmek, genişletmek ve istikrarlı, sistematik adımlarla, ortak bir vizyon aracılığıyla Afrika kıtası ile Suudi Arabistan arasında net bir vizyon ve ilkeler üzerine inşa edilmiş ortaklıkla ileriye taşımak için etkili planlar geliştirmesi gerekiyor. Ortaklığın önümüzdeki on yıllar boyunca belirli bir ajandaya dayanması, kalkınma ve ekonomi başta olmak üzere kısa, orta ve uzun vadeli stratejilerle birlikte geliştirilmesi ve katlanması akıllıca olacaktır. Zira kıtanın önceliği altyapı, enerji, gıda güvenliği, tarım ve modern teknoloji, işsizliği azaltmak ve göç oranlarını sınırlandırmak için, mali kaynakların kalkınma amaçları doğrultusunda harekete geçirilmesi, milyonlarca kadın ve gencin ihtiyaçlarına uygun şekilde insani yeteneklerin geliştirilmesidir.

Zirve kararlarının takibi kapsamında liderler, zirvenin dört çalışma grubunun oluşturulmasına ilişkin tavsiyelerini onayladı: Siyasi Güvenlik ve Askeri İşler ile Radikalizm ve Terörle Mücadeleden Sorumlu Grup. Ekonomik, Kalkınma, Ticari ve Yatırım İşleri Grubu. Kültür Eğitim İşleri ve Medeniyetler Arası İletişim Grubu. İnsani Yardım ve Sağlık İşleri Grubu. Bu grupların zirvenin sonuçlarını takip etmek üzere zirvenin bitiminden 6 ay sonra toplanmaları önerisi de kabul edildi.

Suudi Arabistan, Afrika ülkeleriyle dijital ekonomiyi geliştirmeye ve dijital çözümlere erişimi kolaylaştırmaya yönelik ortak çabalarını, dijital devlet alanında özel sektörün en belirgin başarılarının paylaşılmasında Riyad’ın öncü rolünü güçlendirmek için, Dijital Devlet Otoritesi ve Dijital İşbirliği Örgütü iş birliğiyle, Dijital Pazar Girişimi'ni (IMPACT) başlattı. Girişim, ülkelerin dijital hükümet alanındaki başarılarını paylaşmasına odaklanıyor ve bu da dijital hizmetlere erişimin artırılmasına, yaşam kalitesinin yükseltilmesine ve dijital ekonominin geliştirilmesine katkıda bulunuyor. Dijital gelişimi teşvik etmek, deneyim ve bilgi alışverişinde bulunmak, bölgesel iş birliğini geliştirmek ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak amacıyla Suudi Arabistan'ın Afrika ülkeleriyle iş birliğine olan bağlılığını yansıtıyor.

Son olarak, ikili ticareti çeşitlendirerek ve her iki taraftaki ekonomik kurumlar arasındaki ilişkileri güçlendirerek ticari ve ekonomik iş birliğini geliştirmeye, ortak yatırımları teşvik etmeye yönelik çabaların sürdürülmesi önemli. Suudi Arabistan ve Afrika kıtasının çeşitli ekonomik bileşenleri ve “Suudi Arabistan 2030 Vizyonu” ile Afrika 2063 Gündemi’nin sağladığı fırsatlar, çeşitli alanlarda iş birliğini artırıyor. Karşılıklı bir ekonomik fayda oluşturuyor. Ortak çıkarlar elde etmek, açık ilkelere ve sağlam temellere dayalı bir ortaklık kurmak amacıyla ulaştırma ve lojistik hizmetleri, özellikle de hava bağlantısı, deniz taşımacılığı ve limanlar alanında ortak iş birliğini etkinleştirme ve geliştirme yollarının araştırılması da önem taşıyor.