Grotesk zamanlar, grotesk işler

Grotesk, masallardan, efsanelerden ve dinsel anlatılardan tanıdık olduğumuz bir kavram. Bugünkü dünyanın ruhunu tam anlamıyla kavrayan, tanımlayan ve yansıtan bir kavram. Oxford langues içerik sağlayıcısı, Grotesk’i, “Eskiçağ Roma yapılarında bulunan insan, hayvan ve çiçek figürlerinin gülünç bir biçimde birleşmeleri biçimindeki abartılı süsleme tarzı.
Kaba gülünçlüklerden, tuhaf ve olmayacak şakalaşmalardan yararlanan, bağdaşmaz durumları, karşıt görüntüleri, şaşırtıcı biçimde birleştiren, temelde ciddi ama görünüşte gülünç ve abartılı olan güldürü tarzı” olarak tanımlar.
Vikipedi’ye göre ise Grotesk, dünyayı yabancılaştıran ve onu eğlenceli, hayali bir alana götüren, içinde esrarengiz, tekin olmayan güçlerin egemenliğinin yansıdığı, aslında bir araya gelmez gibi görünen şeylerin, mesela trajiklikle komikliğin, adilikle yüceliğin bir oyun havasında birleştirilmesi, varlıkların absürt (sıradışı) özelliklerle yeniden tasviri ile Dünya’ya ait olmayan bir olgu haline getirilmesi sanatıdır.
Grotesk sanatın bir başka uygulaması, Dünya’ya ait olan canlıların her bir özelliğinin harmanlanması şeklindedir. Grotesk, mimaride önemli bir öğedir. Edebiyatta grotesk tasvirleri ise en çok gotik-korku edebiyatında yapılmaktadır.
Bu iki tanım aslında son 110 yılı çok iyi özetleyen film gibidir ve günümüzü, grotesk kavramından daha iyi tanımlayacak başka bir kavram bulmak ta zor olacaktır.
"Politika garip yol arkadaşları sağlar" ifadesi de grotesktir. Büyük ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel, dinsel ve psikolojik buhran ve kaos zamanlarında grotesk tarz, hemen sürekli bir başkalaşım içinde sahne almaktadır. Binbir Gece masalları, mitolojiler ve özellikle metafizik alan zaten olabildiğince grotesktir.
Pandemi nedeniyle sosyal ve konvansiyonel medya, grotesk dizi filmleri gösteri alanına dönmüş durumdadır. Narnia günlüklerinden fırlamış fantastik bir dünya karşımızda durmaktadır. Yaşarken içinde, seyrederken dışında olarak algılatan, değişik psikolojik ve sosyolojik tablolar oluşturan sürecin doğası gereği gibi davrandığı da açıktır.
Salgının aşısı ile ilgili haberler, yorumlar, analizler ve aktörler, "daha neler olacak acaba" dedirten zengin grotesk bir tabloyu en canlı şekilde yansıtmaktadır.
Pandeminin yayılmasını önleyici tıbbi, ekonomik, sosyal, psikolojik, hijyenik, etik, siyasal, yönetsel ve iletişimsel süreçler ise groteskin tanımında olduğu gibi binbir benzemezi bir araya getirmektedir.
Böylece pandemi kadar, onun yayılmasını önleyici süreçler de yeni zihinsel salgınlar oluşturma potansiyelini artırmaktadır. Bulanık suda balık avlamak isteyenlerin çok olması ve hatta ciddi rakamlara ulaşması kaçınılmazdır.
Pandemi ekonomisi, edebiyatı, karikatürleri, önlemleri, haberleri, kavgaları, öngörüleri, bilim adamlarının analizleri, ilgili otoritelerin beyan ve söylemleri, konuyu nereye bağlayacağını unutan bir konuşmacı profiline götürmektedir küresel kamuoyunu. 
Bill Gates’in başat bir aktör olarak tabloda yerini alması, "her işin başı sağlık" saptamasını teyit etmektedir. Trump’ın pandemi sürecindeki söylemleri ise trajikomik olarak sürece grotesk tanısı konması için yeterli olmuştur
Olağanüstü trajik sonuçları ile pandemi, kitleleri dehşete düşürürken "Evde kalınması halinde salgının yayılmayacağı" yönündeki düşünce ve önlemler, “düşünen adam” emojisini kullanmayı gerekli kılmaktadır.
Pandemi ile ilgili en gerçek bilgiler bu durumda şunlardır: Pandemi ile ilgili bilgilerimiz henüz yok mesabesindedir. Virüsün sürekli mutasyona uğraması gibi, virüsle ilgili bilgi, düşünce, analiz ve önlemler de doğal olarak mutasyona uğramaktadır. Bu sürekli değişkenliğe rağmen virüs bir enstantane olarak kabul edilerek önleyici aşı vs imal edilmektedir ya da öyle bir algı oluşmaktadır.
Yeni nesil bir insanlık ve yeni nesil bir sistem kurmak için pandemi gereken tüm araçları küresel kamusal kullanıma açık hale getirmektedir.
Buna karşılık küresel olarak tüm aktörler için pandemi sürpriz olmuştur
Tüm aktörler süreci anlamaya çalışmaktır.
Tüm aktörlerin gafil avlandığı pandemi ile ilgili ilk şoklar henüz atlatılmamıştır ve artçı şokların, öncüleri geçerek olağanüstü trajik boyutlara ulaşacağı yönündeki algı giderek güç kazanmaktadır.
Pandeminin yayılma hızının yavaşlatılarak zaman kazanma ve zamanda gerekli ve etkili önlem ve tedavi araçlarına ulaşılacağı umut edilmektedir.
Pandeminin İspanyol gribi gibi yoğun kayıplara neden olacağını öngörerek strateji belirlemek gerektiğini bilim insanları çekinerek dile getirmektedir.
Pandeminin her şeyi radikal şekilde değiştireceği gerçeği kabul edilmiştir.
Pandeminin aşısının bulunması, aşıya ulaşma ve dezavantajlı gruplara uygulama stratejisinin farklı semptomlar yaratacağı korkusu pandemi kadar yoğundur.
Dolayısıyla grotesk bir olguya dönüşen pandemi sürecinin insanlığa gösterdiği en çarpıcı sonuç, Küre’deki bilim yoğunluğunun ve bilimin çözüm hızının inanılmaz derecede seyreltik olduğudur.
Pandeminin insanlığa en büyük getirisi, ilahlaştırılan bilim, bilişim ve metafizik alanın aslında küresel akut durumları göğüsleme kapasitesinin de inanılmaz derecede düşük olduğudur.
Bu bağlamda grotesk kavramı, alt (bohem) ve üst düzey entelektüel âlemde bilginin gizlendiğini ifade etmek için de kullanılır. Bilginin gizlenmesi veya kullanılması stratejisi, kitlesel panik veya irrasyonel kitlesel hareketleri önlemek için gerekli olabilmektedir.
Fakat bu aynı zamanda pandemik tehlikenin abartıldığı algısını oluşturarak önlemlerin abartıldığı yönündeki algı kulvarını genişleterek kamu otoritesini tartışmaya açmaktadır.
Her açıdan dehşeti yaşatan pandeminin küresel bir Çernobil’e dönüşmüş olması, Fukuşima nükleer reaktörün yıkımı gibi trajik sonuçlar üretmesi, olağanüstü bir acının yaşanmasına sebep olmaktadır.
Fukuşima’da yaşanan acıda Japonların göstermiş olduğu disiplin, düzene uyma ve yıkımı fırsata çevirmeme asaletinden alınacak küresel dersler vardır.
Kitlelerin pandemiyi grotesk bir oyun izler gibi seyretmeleri, iletişim dilinin ve faciayı öykülendirmenin yeterince trajik boyutlarda kullanılamaması sonucudur.
Kitlelerin duyarsızlığı, yaşadıkları psikolojik anarşi ve travmanın derinliğini göstermektedir.
Böyle durumlarda kitleler grotesktir ve kitlesel intiharlar, bireysel olarak fırsattan istifade ettiği yanılgısı içinde gerçekleşir.
Pandemi oyun değildir fakat pandeminin ciddiyetini azaltan, algı yoğunluğunun oluşturulamamasıdır.