Dünyada kılık değiştirmeyen sermaye yoktur ve buradaki sermayeyi diğerlerinden ayıran şey, bunu gözle görülür bir hızla yapabilmesidir.
Başkentler, genellikle ülkeye gelen ziyaretçiyi karşılayan ve uğurlayan adreslerdir ve bir ülkeyi başkentine uğramadan tanımak mümkün değildir. Bir ülkeye uçup başkentinde vakit geçirmeden oradan ayrılmak mümkündür, ancak bu durumda bir şeyler eksik kalır.
Suudi Arabistan’daki çok sayıda şehre rağmen ve şehirler ülkenin geniş alanına dağılmış olsa da Riyad girdiğiniz ve çıktığınız kapı olmaya devam ediyor. Her iki durumda da kişide kalıcı etkiler bırakan ilk izlenim size eşlik ediyor.
Bugünlerde Riyad'a gelen bir ziyaretçi, daha önce oraya gelmişse, bir önceki ziyareti bir yıl önce olsa bile, onu bıraktığı gibi bulamayacak.
Yol arkadaşım, yarım yıl oradan ayrı kalsam bile onu tanıdığım gibi bulamayacağımı bana söylediğinde kesinlikle abartmamıştı.
Riyad'ın bir süredir gittiği her yerde iyi hizmet arayan turiste dostça davranmak için çalıştığı, uzaktan yakından gelen her ziyaretçi için açıktır. Turizm her haliyle bir hizmettir ve hizmetteki kalite düzeyi, tüm dünyadaki turistik destinasyonlar arasındaki rekabetin temelini oluşturur. Turisti kandırmak, sevmediği bir turistik destinasyona onu geri döndürmek mümkün değildir.
Suudi başkentinin doğudan batıya altmış kilometreden fazla uzatılması, sevdiği hizmeti sunmasına yardımcı oluyor. Toprağının düzlüğü de onu planlayan, karar veren ve sonunda planlamanın ve kararın sonuçlarını halkın önüne koyan idarenin elinde boyun eğdiriliyor.
Zerkâ el-Yemâme’nin Arap Yarımadası topraklarında tam olarak nerede yaşadığını kimse bilmiyor, ancak Riyad topraklarının bu şekilde düz olması onun orada yaşadığını gösteriyor. Aksi takdirde üç günlük yürüme mesafesindeki her bir noktayı gördüğü anlatılan Zerkâ el-Yemâme bunu başaramazdı.
Yolculuğunuza Riyad'ın merkezindeki Masmak Sarayı'ndan başlarsanız bu başkenti daha yakından tanıyacaksınız. Sadece başkent olmasından dolayı değil, kurucu Kral Abdulaziz Al Suud (Allah ona rahmet etsin) tarafından bu saraydan kurulan krallık için başlangıç oradan yapıldı.
Saray kare planlıdır ve sadece iki katlıdır. Bu katlardan biri tüm ziyaretçilere açıktır, diğeri ise yakında sona erecek olan bir restorasyondan geçmektedir. Sarayın dört köşesinin her birinin tepesinde müstahkem bir kule var. Devasa ahşap kapısında, ancak dikkatle görebileceğiniz bir mızrak ucu gömülüdür ve bu mızrak ucu, ziyaretçilerin duymaya can attığı saray hikayesinin bir parçası olmaya devam etmektedir.
Hikâye 1902 yılının 15 Ocak gününe kadar uzanıyor ve daha doğrusu anlatılan hikâye o günün şafağına kadar gidiyor. Genç emir Abdulaziz, Arap Yarımadası’nın doğusundan bir dizi güçlü adamıyla birlikte döndüğünde hedef, İbn Reşid'in daha önce ele geçirdikten sonra saklandığı Masmak Sarayı idi.
Genç emir saraya gelmiş ve saray o dönemde ‘Musmuk Sarayı’ olarak anılmış, bunun sebebi ise duvarlarının kalın ve sağlam olmasıymış. Zaman geçtikçe insanların dilindeki pek çok ismin değişmesi gibi, sarayın adı da daha sonra ‘Masmak’ olarak değiştirildi.
Amaç tek başına sarayı ele geçirmek değildi. Amaç Arap Yarımadası'nın parçalarını birleştirme ve ardından şu anda bildiğimiz Suudi Arabistan Krallığı’nı kurmaktı.
Amaç bu olduğundan, Emir Abdulaziz ve adamlarını duvarların kalınlığı, arkalarında saklananların gücü ve güçlü birer muhafız gibi uzayıp giden dört kule geri çekilmeye zorlamadı, onları yüzleşmekten korkutmadı. Oraya saldırmak için yola çıktılar ve önlerinde hiçbir güç duramadı. Şimdiye kadar kapıya saplanmış olarak duran mızrak ucu, sarayı almaya gelenlerin oraya kapısından girdiklerinin, sarayın etrafını uzaktan dolaşmadıklarının bir işaretiydi.
Kurucu kral, bu başkent elinden uzak olduğu sürece, Arap Yarımadası'nın çoğu bölümünü birleştirmenin bir anlam ifade etmediğini ve onun kontrolünde olmasının krallığın kuruluşunun başlangıcı olacağını biliyordu. Aklındaki yeni krallık için Riyad'ın insan vücudundaki kalp gibi olduğunu ve başkent onun eline geçerse bundan sonra tüm toprakların krallığının bayrağı altında birleşmesinin mümkün olacağının farkındaydı.
Benden 120 yıl öncesine bakarken kapıya saplanmış olan mızrak ucunu hissettim. O gün yaşananların sessiz tanığıymışçasına kapının önünde biri yokken zar zor görülebiliyordu.
Kapının ötesindeki derin su kuyusunun dün kazılmış gibi olduğunu hissedecek ve saraya saldırdıkları silahları göreceksiniz. Yaşananların gerçeklerini anlatan kısa bir belgesel filmde fırtına çığlıklarını duyacaksınız ve duvarda bir çerçeve içinde asılı olan kurucu krala eşlik eden adamların resimlerini göreceksiniz. Ve yüz yıldan fazla bir süre önce yeni kurulan mahalleleri, sarayın etrafında her yöne doğru dağılmış durumda olan Riyad'ın manzarasını hayal edeceksiniz.
Yeni kurulan mahalleler büyüdü, genişledi ve eski sarayın çevresindeki Riyad yavaş yavaş ilerleyerek şimdiye kadar ulaştığı noktaya geldi. Masmak Sarayı’nın fırtınası, sanki suya bir taş atılmış gibiydi; ondan su halkaları oluştu ve kıyıya ulaşana kadar çoğaldı. Zamanın gözü sürekli yeniden çoğalmayı izliyor ve görüyordu.
Saraya yapılan saldırının ve Riyad'ın geri alınmasının üzerinden bir asırdan fazla geçtiğini hissediyorsunuz. Aradan geçen yıllar saraya baskının ve orayı onlardan geri almanın anlamını ortadan kaldırmadı. Ve bugünlerde başkentin göğünü aydınlatan Boulevard’ı ziyaret etmek önünüzdeki anlamı çağrıştırıyor ve yoğunlaştırıyor. Ve eğer kurucu kral daha önce onu geri almasaydı, Riyad şu anki gençliğini yenileyemezdi.
Boulevard, başkentte ışıkla kaplı ‘Riyad Sezonu’ alanlarından sadece biri ve sokaklarını dolduran ‘Hala Ronaldo’ pankartları Al Nassr Kulübü’nde iki sezon oynamak için buraya gelen Portekizli yıldızın kutlaması olduğu kadar aynı zamanda tüm ziyaretçileri selamlıyor.
Riyad'a gelen bir ziyaretçi, onun gençleştiğini ve yüzüne bir gülümseme yerleştiğini fark edecektir. Ve tüm bunların belirlenmiş bir vizyona, amaca göre gerçekleştiğini ve bu vizyonun Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman tarafından yıllar önce açıklanan 2030 Vizyonu olduğunu da gözden kaçırmayacaktır. Ve turizm, tüm oyun alanları arasında bir oyun alanıdır.
TT
Riyad'a gelen bir ziyaretçi neleri kaçırmaz?
Daha fazla makale YAZARLAR
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة