Gassan Şerbil
Şarku'l Avsat Genel Yayın Yönetmeni
TT

Netanyahu, garantiler dağıtıcısının konuğu

Başkanlık ofisine girdiğinizde, kucaklaşma sıcak olursa daha iyi olacaktır. Dudaklarınızda dostluk ve minnettarlık dolu bir gülümsemenin olması, minnettarlığınızı ifade etmeniz ve sadakatinizi yenilemeniz iyi olacaktır. Ayrıca tavsiye ve yönlendirmeler duymaya hevesli olduğunuzu göstermeniz, halkınızdan minnettarlık mesajları taşımanız, büyük küçük herkesin minnettarlık duygularını paylaştığını belirtmeniz çok iyi olacaktır.

Daha ileri gitmenizde bir beis yoktur. Mesela onun zamanında doğmuş olduğunuz için şanslı olduğunuzu söyleyebilirsiniz. Onunla aynı gemide olduğunuzu, çünkü onun, rüzgarlar ve sürprizlerine karşı deneyimli bir kaptan olduğunu belirtebilirsiniz. Başarının onun günlük rutininin bir parçası olduğunu, büyük anlaşmaların her zaman onun parmak iziyle damgalanmış olduğunu ekleyebilirsiniz.

Onun başka hiçbir insana benzemediğini söylemeniz garip karşılanmaz. Keza seleflerinden çok farklı olduğu ve ülkenizin daha önce hiç bu kalibrede bir dost görmediğini söylemeniz de. Tehlikeler büyüdüğünde ülkenizin yaslanacağı kayanın o olduğunu asla unutmadığını belirtmeniz de garip kaçmayacaktır.

Kravatlarına ve dansına hayranlığınızı ifade ederseniz abartmış olmazsınız, tabii tweetlerini unutmadan. Sohbete, yurt dışı zaferlerinin yurt içi zaferleriyle aynı zamana denk gelmesinden dolayı içten bir tebrikle başlamak ise en iyisidir.

Binyamin Netanyahu, onu ABD'deki randevusuna götüren uçakta, sürprizlere karşı hazırlıklı olmayı unutmadan kendini çok rahat hissediyor. Donald Trump'ın zihnine ve belki de kalbine sızmayı başarmasını kendine artı bir puan olarak yazıyor. Zira Trump zor bir adam. İnatçı. Başarılara, anlaşmalara ve sürprizlere bağımlı. Başarısızlığı ne kabul ediyor ne de itiraf ediyor. Hayal kırıklıklarına tahammülü yok. Geri adım atmıyor. Ringde amansız. Düşmanlarına elini uzatıyor ve sonra yumruklar yöneltmekten çekinmiyor. Dünyayı uzmanların ve analistlerin gözleriyle değil, kendi gözleriyle okuyor. Başkalarına gitme konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahip. Dönme ve sapma, güven verme ve endişelendirme konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahip. Savaşların çokluğu, haklı olduğu ve kaderin ona ülkesini ve onunla birlikte dünyayı kurtarma görevini verdiği duygusunu güçlendiriyor.

Görüşmeye kısa bir hikaye ile başlayabilir. Örneğin, Başkan'ın desteğinin Ortadoğu'nun bir bölümünde büyük bir ameliyat yapmayı kolaylaştırdığını, ameliyatın zor, hassas ve maliyetli olduğunu, ancak bölgenin çehresini değiştirdiğini söyleyebilir. Şunu da anlatabilir; iki yıl önce, bir füze Tahran'dan Beyrut'a, Irak ve Suriye'den geçerek ve bu üç ülkedeki yetkililerin izni olmadan gidebilirdi. Devrim Muhafızları'ndan bir “danışman” füzeyle seyahat edebilir, bu ülkelerdeki kollara eksendeki varlıklarını sağlamlaştıracak ve cephaneliklerini güçlendirecek silahları taşıyabilirdi. Suriye'ye gelen bir ziyaretçi Şam'da Beşşar Esed ile görüşebilir ve Hasan Nasrallah ile görüşmek için kara yoluyla Beyrut'un güney banliyösüne gidebilirdi. Lübnan'da ikamet eden Hamas ve İslami Cihat liderleri ile Lübnan makamlarının onayını almadan gece buluşabilirdi.

Amerikan desteği askeri ve teknolojik üstünlüğü garantiledi ve ameliyatı kolaylaştırdı. Bugün füze artık bu rotada yolculuk yapamıyor veya hedefine ulaşamıyor. Aynısı ona eşlik eden “danışman” için de geçerli. Köprü, koridor ve kuluçka makinesi olan Suriye artık farklı bir sözlüğe sahip ve İsrail ile çatışmanın askeri yönünden çekilme karşılığında “Kuvvetlerin Ayrıştırılması” Anlaşmasına geri dönmekten başka bir şey istemiyor.

Destek cephesine ev sahipliği yapan Lübnan, eylemleri için ağır bir bedel ödedi. İsrail ateşi kesti, ancak topraklarında günlük olarak öldürmeye devam etme hakkını saklı tuttu. Suriye derinliği olmadan Hizbullah İsrail'e savaş açamaz. Dahası, Hizbullah’ın cephaneliğine sıkı sıkı tutunması Lübnan'ı istikrardan ve yeniden inşadan mahrum bırakacak ve onu daha da korkunç sonuçlara maruz bırakacak.

Geçmişteki güç dengeleri bozuldu ve İsrail ordusu komşularının çoğunun hava sahasını kontrol ediyor ve onların topraklarında faaliyet gösteriyor. Sahne değişti. Suriye bir Amerikan garantisi talep ediyor. Hamas da aynı. Lübnan da. İran'ın kendisi bir Amerikan garantisi elde etmeyi umuyor. Trump garantiler dağıtıcısı.

Netanyahu gözlerini kapatıp düşünmeye devam ediyor. Gerçekten de Başkan’a teşekkür etmek istiyordu. Sahne tamamen değişti. Beşşar Esed rejiminin devrilmesi denklemleri altüst etti. Şu anda yaşananlar, fraksiyonların bölgesel uzantılarından mahrum bırakıldıktan sonra haritalarına geri dönmeleridir. Fraksiyonların geri gönderilmeleri, haritaların çatışmanın en azından askeri yönünden çıkarılmaları ile aynı zamana denk geliyor. Gazze'deki enkazın kaldırılması yıllar alacak ve aynı şekilde yeniden inşası da. Bu arada Hamas denklemin dışında kalacak veya en azından yeni bir Tufan’ı aklından geçirmesi bile engellenecek.

Lübnan da önümüzdeki yıllarda bir tehdit oluşturamayacak. En büyük umudu, 1701 sayılı kararın uygulanması, İsrail'in topraklarından çekilmesi ve silahın devletin tekelinde olması sloganının uygulanması olacak.

En büyük dosya İran’a gelince, Trump'ın nükleer bomba edinmesini engelleme sözü kesin. Son tur onu savaşa doğrudan taraf yaptı ve vekalet yoluyla savaş yürütme kabiliyetinden mahrum bıraktı. Tahran'a yapılan saldırılar, onun dokunulmazlığını ihlal etti. Füze cephaneliğinin Tel Aviv sokaklarında yıkıma yol açmadaki başarısı, onun ekseni ve vekilleri düzeyinde yaşadığı kayıplara denk değil. Burada soru şu: Tahran, görev süresi bitene kadar Trump ile birlikte yaşamayı mı seçecek? Bir zamanlar Hizbullah'ın üstlendiğine benzer bölgesel savunma hatları bulabilir mi?

Netanyahu, Ukrayna'da başarılı olmanın zorluğunu keşfettikten sonra Trump'ın Gazze'de başarıya ihtiyacı olduğunu biliyor. Vladimir Putin, ateşkes sağlanmadan önce Ukrayna'ya diz çöktürmek istiyor ve Ukrayna’ya karşı ezici zaferinde bir ortak veya yardımcı istemiyor. Netanyahu garantiler dağıtıcısını kızdırmayacaktı. Savaş yapıcısı, barış yapıcısına yardım edebilir. Ateşkesi kabul edebilir ve sonra etrafından dolanmanın yollarını arayabilir. Gazze'de işlenen vahşetlerden sonra bir miktar esneklik gösterilebilir. Nitekim Gazze'den geriye bir şey kalmadığından tehlike kaynağı olabilecek bir şey de kalmadı.

İsrail'in düşmanları “Büyük Şeytan”dan garantiler bekliyor. Netanyahu ise Beyaz Saray'ın efendisinden erken seçime gitmesine yardımcı olacak yeni bir yetki bekliyor. Bazıları Trump'ın bölge için sağlayabileceği en iyi garantinin ertelenmiş de olsa “iki devletli çözümü” canlı tutmak olduğu sonucuna varmasını umuyor. Garantiler dağıtıcısı aynı zamanda sürprizler dağıtıcısı.