Japonya nükleer enerji kullanımına geri dönüyor

Japon yetkililer, 2022'de elektrik faturalarındaki yüksek artışlar ve Tokyo'da sık sık yaşanan elektrik kesintilerinin ardından, bir hükümet danışma komitesinin elektrik üretiminde nükleer enerjiyi yeniden canlandırmaya yönelik tavsiyelerini kabul etti. Yüksek elektrik faturaları ve kesintileri, kamuoyunun 2011 Mart ayı ortalarında Fukuşima Nükleer Santrali’ni vuran tsunami felaketinin neden olduğu gelişmelerden sonra karşı çıktığı nükleer enerjiye dönüşü kabul etmesini kolaylaştırdı. 2011’de yaşanan tsunami, Pasifik Okyanusu'nda büyük bir depremi tetiklemiş ve bu da santral içindeki soğutma cihazlarında sorunlara yol açmıştı. Soğutma cihazlarındaki sorun, santralde yüksek basınca, ardından gerekli cihazların kontrolünde bir soruna ve bu da radyoaktivitede bir artışa neden olmuştu.
Fukuşima radyoaktif kazasının ardından hükümet nükleer santrallerin faaliyetlerini durdurmuş ve kazanın neden olduğu zararlar Japon kamuoyunu kızdırmıştı.
Danışma Komitesi önümüzdeki 10 yıl için hazırladığı yol haritasında “Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra enerji fiyatlarındaki artış sebebiyle şu anda görülen ciddi risklerin yol açtığı ve 1973'ten beri ilk kez yaşanan enerji krizinin tehlikeleri” konusunda uyardı. Rapor “Ülkemizin enerji arzı sağlama konusundaki zayıf konumunu bir kez daha itiraf ediyoruz. Bu, enerji güvenliğimiz için bir meydan okuma oluşturuyor” diye ekledi. Ardından “Eski santrallerin yeniden kullanılmasının kaynağında, sürdürülebilir enerjiler kullanarak karbon emisyonunu düşürmeye yönelik girişimlerimiz yatıyor" denildi. Yol haritası ayrıca, hem sürdürülebilir enerjilerin hem de nükleer enerji kullanımının “ülkenin enerji güvenliğine katkıda bulunacağını, aynı zamanda net sıfır karbon ve enerji güvenliği hedeflerine ulaşmasını sağlayacağını” ifade etti.
Japonya'nın elektrik üretimi için kullandığı nükleer santrallerini kapattıktan sonra başlangıçta nükleer enerji yerine taş kömür kullandığını belirtmekte fayda var. Ancak, 2050 yılına kadar net sıfır karbon hedefi yönergelerini ihlal eden yüksek karbon emisyonları nedeniyle kömür kullanımını azaltmak zorunda kaldı. Daha sonra da daha fazla LNG (sıvılaştırılmış) gaz ithal etmeye yoluna başvurdu. Ancak diğer ülkeler gibi 2021 sonbahar döneminde doğal gaz fiyatlarındaki büyük ve hızlı artışın yanı sıra yeterli miktarda LNG ithal etmekte sorunlarla karşı karşıya kaldı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve savaş sonucunda yaşanan jeopolitik gelişmeler nedeniyle gaz piyasalarında işler kötüleşti ve fiyatlar rekor seviyelere yükseldi. Bu durum, Japon hükümetini bir danışma komitesi oluşturmaya sevk etti ve bu komite de bir yandan yerel bir enerji kaynağı olan nükleer enerjiye dönüşü, diğer yandan 2050 yılına kadar net sıfır karbon hedefine ulaşma yolunda ilerlemeyi tavsiye etti.
Danışma Komitesi ayrıca Fukuşima kazasından önce inşa edilmiş olan ve kazadan sonra faaliyetleri durdurulan nükleer santralleri kullanarak nükleer enerji kullanımını hızlandırmak için ülkenin "önceden inşa edilmiş nükleer santralleri daha geniş şekilde kullanmaya" dönmesini tavsiye etti. Financial Times gazetesi danışma komitesinin bu eski santrallerinin çalışma sürelerini 60 yıldan fazla uzatmayı, aynı zamanda çalışma süresi dolan santrallerin yerine modern santraller inşa edilmesini tavsiye ettiğini de ekledi. Japonya, Fukuşima kazasından önce enerjisinin yaklaşık üçte birini yaklaşık 54 nükleer santralden elde ediyordu. Japon uzmanlar, eski nükleer santralleri kullanmaya geri dönmenin Japonya'nın 2050 yılına kadar net sıfır karbon hedefine ulaşması için son şans olduğuna dikkat çekiyorlar.
Danışma komitesi tarafından önerilen yol haritasına göre, hükümet yaklaşık 150 trilyon yen (yaklaşık 1,1 trilyon dolar) harcama sözü veriyor. Bu masrafları karşılamak için Japon hükümeti, özel sektörü finansmana katılmaya teşvik etmek amacıyla 20 trilyon yen değerinde tahvil ihraç edecek. Hükümet tahvil harcamalarını karşılamak de için net sıfır karbon ticaretinden elde edilen paranın bir kısmını kullanacak. Financial Times, bu yol haritası hakkında birkaç soru gündeme getirdi. Maliyeti yaklaşık 1 trilyon yene ulaşabilecek olan gelecekteki modern santrallerin inşasından elde edecekleri mali kârlar hakkında da elektrik şirketlerinin aklında soru işaretleri bulunuyor. Keza eski santralleri yeniden çalıştırmanın maliyeti de sorgulanıyor. Bilindiği üzere topraklarında fosil yakıt rezervleri olmayan başlıca sanayi ülkelerinden olan Japonya, Katar, Endonezya ve BAE'den yıllık devasa miktarda LNG ithal ediyor.